Klimaatraadpleging: vrouwen zien meer in een vleestaks dan mannen
Mannen zijn positiever over kernenergie dan vrouwen, terwijl meer vrouwen dan mannen wel wat zien in een vleestaks. Dit zijn een paar tussenresultaten van een raadpleging over klimaatmaatregelen, die naar aanleiding van een verzoek van de Tweede Kamer wordt gehouden. Alle Nederlanders kunnen zich daarin uitspreken over klimaatbeleid. De mogelijkheid voor burgers om dit te doen wordt georganiseerd door de universiteiten in Delft en Utrecht.
Mensen kunnen kiezen uit tien verschillende opties waarmee de uitstoot van broeikasgassen naar beneden kan worden gebracht, zoals meer of minder windmolens en zonneparken. Deelnemers kunnen aangeven in welke mate ze een maatregel willen inzetten, en krijgen dan ook direct te zien wat het effect ervan is. De bedoeling is dat de resultaten van het onderzoek kunnen worden meegenomen tijdens de formatie van een nieuw kabinet.
Nu Europa recent de klimaatdoelen heeft aangescherpt, wacht een nieuwe regering lastige keuzes. Gehoopt wordt dat de volksraadpleging daarvoor input zal verschaffen. Tot nu toe hebben bijna 6000 mensen meegedaan.
Opvallend is dat ook mensen die niet van plan zijn om komende week te gaan stemmen, hun stem laten horen in deze raadpleging. Bijzonder is verder dat burgers het onderling vaker eens zijn dan politici, als het gaat om klimaatmaatregelen.
Zo'n burgerraadpleging gaat volgens Niek Mouter van de TU Delft verder dan een referendum of opinieonderzoek. "Daarbij wordt een complex vraagstuk vaak platgeslagen tot een 'Ja/Nee-keuze'", zegt hij. "Of burgers mogen juist pas een advies geven als ze zich dagenlang in een onderwerp hebben verdiept. Dit is een aantrekkelijke tussenvorm, omdat mensen er twintig à dertig minuten mee kwijt zijn. Ook krijgen ze hierdoor meer begrip voor de keuzes die de politiek moet maken."
Mensen die meedoen gaan op de stoel van het kabinet zetten. Ze krijgen ook een budget, van maximaal 15 miljard euro, om te kunnen uitgeven aan klimaatmaatregelen. Tegenstanders van klimaatbeleid kunnen overigens ook aangeven dat ze juist helemaal geen maatregelen willen.
Vliegbelasting
Andere opvallende tussentijdse uitkomsten zijn: ouderen van boven de 65 zijn positiever over een vliegbelasting dan jongeren van 18 tot 24 jaar. En hoger opgeleiden zijn vaker voorstander van het verkleinen van de veestapel dan lager opgeleiden. Ook zegt een meerderheid van 75 procent dit een goede methode te vinden om burgers meer te betrekken bij de keuzes die in Den Haag over het klimaat moeten worden gemaakt. Zeven procent is het hiermee niet eens, en achttien procent is neutraal.
De volksraadpleging leidt waarschijnlijk niet tot representatieve uitslagen, dat wil zeggen dat mogelijk niet alle groepen en leeftijden even goed vertegenwoordigd zijn. Om dat probleem te ondervangen hebben de wetenschappers van tevoren de raadpleging al laten maken door mensen die werden geselecteerd met een representatieve steekproef. Beide uitkomsten worden straks aan de politiek gepresenteerd.
Eerder werd deze methode al toegepast bij het coronabeleid. Mensen konden in april vorig jaar aangeven hoe de coronamaatregelen het beste versoepeld konden worden. Toen deden binnen een week 30.000 mensen mee. Vaakst genoemd was toen het weer toestaan van de kapper.
Mensen kunnen tot 31 maart aan de raadpleging over het klimaat meedoen. De resultaten zullen begin april aan de politiek worden overhandigd.