'Notaris van kantoor landsadvocaat verduisterde 10 miljoen euro'

De bestuursvoorzitter van het Haagse advocatenkantoor Pels Rijcken, dat de Rijksoverheid als cliënt heeft, heeft zo'n tien miljoen euro achterover gedrukt. Volgens het Financieele Dagblad en NRC gebeurde dat in tien jaar tijd, via een stichting die door de notaris zelf was opgericht.

Frank Oranje was notaris bij Pels Rijcken en adviseerde onder anderen ministers bij hun aantreden over het ontvlechten van zakelijke belangen. Vorig jaar november pleegde hij zelfmoord, nadat zijn kantoor hem had geschorst vanwege een strafrechtelijk onderzoek naar de fraude.

Oranje richtte in 2010 samen met twee collega's een stichting op waarvan hijzelf de enige bestuurder was. Op de rekening van die stichting kwam meer dan honderd miljoen euro binnen voor de afwikkeling van grote zaken: een schadeclaim rond verzekeraar Converium, een claim van gedupeerde beleggers in het internetbedrijf World Online en een zaak rond de verkoop door een aantal provincies van afvalverwerker Attero.

Gevonden geld

Vooral de afwikkeling van de claim rond de Zwitserse verzekeraar Converium leverde de notaris veel geld op. In die zaak bleef er volgens betrokkenen negen miljoen euro op de rekening van zijn stichting staan.

Het zou gaan om beleggingen waar financiële instellingen tussen zitten: de beleggers zouden mogelijk niet eens weten dat ze recht op compensatie hebben. "Het is verbijsterend, maar kennelijk zag Oranje dat als gevonden geld, omdat niemand het miste", zegt een ingewijde in het Financieele Dagblad.

In het geval van de claim van World Online-beleggers haalde de notaris een andere truc uit. Hij parkeerde het schikkingsbedrag van 110 miljoen euro op een bankrekening met een hoger rentetarief dan eerder was afgesproken. Dat leverde hem een paar ton op.

Onbestaanbaar

"Ook dat is geld dat niemand miste", zegt Paul Koster, directeur van de Vereniging voor Effectenbezitters (VEB), in het Financieele Dagblad. Hij zegt dat Pels Rijcken hem nooit heeft gebeld over de zwendel.

Volgens de VEB heeft haar achterban wel gekregen waar ze recht op had. "Sterker nog, in één van die zaken is vanwege een rentevergoeding zelfs meer uitgekeerd dan destijds overeengekomen", zegt Koster in de krant.

Hubert-Jan van Boxel, oud-notaris bij de prominente kantoren AKD en Loyens & Loeff en nu docent bij Nyenrode, heeft in NRC felle kritiek op de gang van zaken bij Pels Rijcken en zegt dat er grove fouten zijn gemaakt. Hij vindt het "onbestaanbaar" dat voor drie verschillende doelen dezelfde stichting is gebruikt.

Collega's niet verdacht

Frank Oranje stelde de statuten in 2010 zelf op, hij hield de doelomschrijving vaag en hij had als enige de totale controle, ook richting de bank. Volgens Van Boxel hadden de problemen voorkomen kunnen worden als er een medebestuurder was benoemd en in de statuten was bepaald dat er twee handtekeningen gezet moesten worden.

Pels Rijcken betreurt dat dit is gebeurd, staat in een verklaring op de website van het kantoor. "De onttrokken gelden zijn direct na de eerste onderzoeksbevindingen aangezuiverd en er wordt voor gezorgd dat de gelden snel alsnog de rechthebbenden bereiken. Pels Rijcken is geschokt door het gedrag van Oranje en begrijpt niet wat hem heeft bewogen. Hij heeft het vertrouwen dat in hem als notaris is gesteld, ernstig beschaamd."

De twee collega's die samen met Oranje de betrokken stichting hebben opgericht, worden niet verdacht van fraude.