Thee met melk tegen de onderdrukking in Myanmar

• Robert Chesal

  redacteur Buitenland

Het begon afgelopen voorjaar als een meme op sociale media. Inmiddels is het een krachtig symbool van verzet in Zuidoost-Azië. De Milk Tea Alliance, een losse coalitie tegen onderdrukking door Chinese en Thaise autoriteiten, is nu ook actief tegen de coupleiders in Myanmar.

"In 1988 zijn we ook in opstand gekomen, maar toen hadden we geen internet," zegt een demonstrant in Yangon, de grootste stad van Myanmar, tegen de NOS. Hij wil 'Andrew' worden genoemd uit vrees voor represailles.

'Verenigd tegen dictatuur'

"Toen kon je moeilijk de buitenwereld bereiken, maar nu wordt de Milk Tea Alliance-informatie over Myanmar via Twitter en Facebook verspreid. Nu weet iedereen wat hier gebeurt en zijn we allemaal verenigd tegen de dictatuur, ook in China en India."

Afgelopen zondag, een maand na de militaire staatsgreep in Myanmar, organiseerde de beweging demonstraties in Taiwan, Thailand, Hongkong en Melbourne om solidariteit te tonen met de Myanmarese bevolking. Dezelfde dag werden in Myanmar minstens 18 demonstranten gedood door ordetroepen. Ook vandaag weer zijn er minstens 13 mensen gedood in verschillende steden, melden de persbureaus.

Tijdens protestacties gebruikt de beweging een groet met drie vingers in de lucht:

Online gebruiken de actievoerders de hashtag #MilkTeaAlliance. Een ludieke naam: in China drinkt men thee meestal zwart, terwijl in Thailand en Hongkong, waar de beweging is begonnen, thee met melk populair is, legt onze Zuidoost-Azië correspondent Annemarie Kas uit.

"Thee is een grappige manier om de verschillen en overeenkomsten te laten zien tussen de bewegingen in al die landen," zegt Kas. "Want ze drinken allemaal thee, maar wel op hun eigen manier. Zo geven ze aan dat ze allemaal hun eigen strijd hebben, maar wel met hetzelfde doel."

De 32-jarige arts Kaung Myat Oo spreekt met de NOS vanuit Mandalay, de tweede stad van Myanmar. "Ik hoorde een week geleden voor het eerst van de Milk Tea Alliance. Die was in China bekend als een beweging van tegenstanders van de Communistische Partij, maar ik begrijp dat ze nu in Bangkok en Hongkong hebben gedemonstreerd tegen de staatsgreep hier. Dat geeft ons kracht."

Tips en trucs

"Het gaat om meer dan online solidariteit met memes en hashtags," zegt correspondent Annemarie Kas. "De alliantie heeft effect: je ziet een kruisbestuiving van methodes, van tips en trucs die de demonstranten in die verschillende landen van elkaar afkijken. Bijvoorbeeld welke beschermingsmiddelen het beste zijn als de politie hard optreedt tijdens straatdemonstraties. En ook welke communicatiekanalen het veiligst zijn."

Demonstrant Andrew bevestigt dat de Milk Tea Alliance heeft geholpen met het verspreiden van nuttige informatie onder zijn medestanders. "Dankzij die instructies kunnen we ons beter beschermen tegen traangas en rubberkogels," zegt hij.

Op Twitter zijn inmiddels veel accounts van de Milk Tea Alliance actief die vanuit Myanmar worden beheerd, zoals deze:

Traditioneel was er weinig solidariteit tussen verzetsbewegingen in de verschillende Aziatische landen. Maar dankzij de bindende kracht van de Milk Tea Alliance is dat veranderd volgens arts Kaung Myat Oo.

"Ik zou nu ook voor mensenrechten in Hongkong demonstreren. Ook voor democratie in Thailand. Vroeger bleven we in Myanmar altijd stil over onrecht in het buitenland. Dat nooit meer. Ik heb ook spijt dat ik me eerder stilhield over de genocide tegen de Rohingya en andere minderheden. Maar we gaan dat soort onrecht nooit meer pikken."