Vrijspraak in cold case waarbij omstreden undercovermethode is gebruikt

De rechtbank in Amsterdam heeft in een cold case-zaak de inzet van een omstreden undercovermethode van de politie verworpen. Het leidde vandaag tot vrijspraak van twee mannen die verdacht werden van de bijna twintig jaar oude moordzaak.

De zaak gaat om de verdwijning van Patrick van Dillenburg in 2002. Hoewel het lichaam van de Amsterdammer nooit is gevonden, is hij vermoedelijk vermoord. Enkele jaren geleden ging de politie opnieuw aan de slag met deze cold case en kwamen twee verdachten in beeld.

De politie en het Openbaar Ministerie zetten een undercovertraject in om een van hen een bekentenis te ontlokken. Agenten deden zich daarbij voor als criminelen en stelden de verdachte hulp in het vooruitzicht als hij open kaart zou spelen over zijn verleden.

De man vertelde dat hij Van Dillenburg heeft doodgeschoten en het lichaam "in de shredder" heeft gegooid. Na zijn aanhouding trok hij zijn verhaal in en zei hij dat hij onzin had verkondigd in de hoop snel geld te kunnen verdienen.

Te veel druk

De rechtbank heeft vastgesteld dat de politie de zogenoemde 'Mr. Big-methode' heeft gebruikt. Daarop bestaat kritiek, omdat het risico bestaat dat verdachten onder druk worden gezet een valse bekentenis te doen. Aan het inzetten ervan zijn daarom strenge eisen gesteld door de Hoge Raad.

Volgens de Amsterdamse rechtbank heeft de politie in een van de gesprekken over de dood van Van Dillenburg te veel druk uitgeoefend. Ook zijn belangrijke momenten in het traject niet goed vastgelegd in de processen-verbaal. Zo zijn niet altijd gesprekken opgenomen, terwijl dat volgens de rechtbank wel had gekund.

De rechtbank kan daardoor niet vaststellen of de verdachte uit vrije wil heeft verklaard en het undercovertraject mag daarom niet gelden als bewijs.

Vaarwel

Los van de undercoveroperatie zijn er ook andere aanwijzingen dat de twee verdachten te maken hebben met de verdwijning van Van Dillenburg. Maar volgens de rechtbank is dat niet genoeg bewijs om hen ook te veroordelen. Daarom moeten de mannen per direct worden vrijgelaten, luidt het vonnis.

Vito Shukrula, advocaat van de verdachte bij wie het undercovertraject werd ingezet, vindt dat de politie en justitie de Mr. Big-methode definitief vaarwel moeten zeggen. "Mijn cliënt heeft twee jaar onschuldig in de gevangenis gezeten. Deze uitspraak laat onomstotelijk zien dat de methode ertoe kan leiden dat onschuldige mensen valse bekentenissen afleggen, zelfs over moord."