Niet failliet dankzij nieuwe wet, maar 'te weinig ondernemers zijn op de hoogte'

• Thom Opheikens

  redacteur Economie

Een dit jaar ingevoerde toevoeging aan de faillissementswet geeft ondernemers in nood meer ruimte om te overleven. De Kamer van Koophandel ziet echter dat weinig ondernemers goed van deze procedure op de hoogte zijn. MKB Nederland en verschillende juristen bevestigen dat.

Het gaat om de Whoa (Wet homologatie onderhands akkoord). De belangrijkste verandering is dat een rechter schuldeisers kan dwingen om genoegen te nemen met een deel van hun uitstaande schuld. Tot nu kon een kleine minderheid van schuldeisers zo'n overeenkomst met andere schuldeisers dwarsbomen, bijvoorbeeld met leveranciers en huurbazen. Dan ging de deal niet door met mogelijk een faillissement als gevolg.

Onder de Whoa moet een meerderheid die twee derde van de totale schuld vertegenwoordigt, akkoord gaan. Ook mag geen enkele schuldeiser er ten opzichte van een faillissement op achteruit gaan. En er is een financier nodig die de deal met schuldeisers betaalt. De overheid heeft hier 200 miljoen euro voor vrijgemaakt.

Vorige week werd voor het eerst zo'n akkoord door de rechter goedgekeurd en dus afgedwongen bij schuldeisers die niet wilden meewerken. Het Financieel Dagblad schreef erover. Het lichtbedrijf waar het om gaat, kan in sterk afgeslankte vorm verder.

"Zonder deze wet was het niet gelukt", zegt ondernemer Jurjen Hesseling. Met zijn 24 werknemers verzorgde hij het licht op grote evenementen zoals de Fashion Week. Inkomsten vielen door de coronacrisis weg, waardoor de schuldenlast snel ondraagbaar zou worden. "Het was vrij snel duidelijk dat dat niet over een paar maanden zou bijtrekken."

Veel leveranciers waar hij al langer mee werkte, waren bereid om mee te helpen, zegt Hesseling, "ook al is het niet leuk natuurlijk. Het kost ze veel geld." Anderen werkten niet mee. "Er zitten altijd wel schuldeisers tussen waar je weinig mee hebt. Bedrijven bijvoorbeeld waar je niet eerder zaken mee hebt gedaan."

"Iedereen is beter af dan in geval van faillissement", zegt advocaat insolventie- & ondernemingsrecht Marike Boersen. "En je kan alleen van dit instrument gebruik maken als je anders in een faillissement komt." Daar zit volgens Boersen de rechtvaardiging naar schuldeisers toe. "Want gedwongen met een deel van je vordering akkoord gaan is een ingrijpende maatregel."

Het aantal telefoontjes over de Whoa is opgelopen tot nu enkele tientallen per week, meldt de Kamer van Koophandel. De wet is niet voor alle ondernemers in zwaar weer de oplossing. "Het kán een relatief duur en tijdsintensief traject zijn. Laat je daarom goed adviseren. Dat doet de KvK kosteloos", zegt een woordvoerder.

"In het gunstigste geval kan het voor een paar duizend euro geregeld zijn, maar dat is heel erg afhankelijk van hoeveel schuldeisers je hebt en of ze meewerken", zegt advocaat Boersen. Dat is niet altijd het geval. "Vaak zie je dat een schuldeiser beslag laat leggen of faillissement aanvraagt als een bedrijf in de problemen komt." Ook daar kan de Whoa bij helpen, zegt Boersen. Want er is een pauzemogelijkheid in opgenomen die hier bescherming tegen kan bieden.

De advocaat weet van tussen de 10 en 15 zaken waar nog aan een akkoord wordt gewerkt en waar de rechter nog in moet beslissen. Ze pleit voor controlelijsten en modelbrieven zodat het voor ondernemers in nood laagdrempeliger én goedkoper wordt om het traject in gang te zetten.

Het hele traject heeft Hesseling tussen de 10.000 en 20.000 euro gekost, schat hij. De definitieve rekening moet nog komen. "Ik had wel een heel ingewikkeld dossier", zegt de ondernemer. "Aan de andere kant heb ik ook veel zelf gedaan. Dat moet je wel liggen."

Ondertussen kijkt Hesseling weer vooruit. Hij heeft een paar opdrachtgevers die bezig zijn met evenementen in het najaar. Van de 24 werknemers zijn er nog 4 over. "Dat is vreselijk. Het positieve is dat er zo minder kapitaal verloren gaat en we nu weer kunnen opbouwen."