Corona-uitbraak Amersfoort: 'Hier zijn geen studies naar gedaan' 

Bewoners van het Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort kregen zaterdag 30 januari hun eerste coronaprik. Een paar dagen later vertoonden mensen ziekteverschijnselen en nu is duidelijk dat het verzorgingshuis te maken heeft met een grote corona-uitbraak. De vraag is hoe het vaccinatietraject daar nu verder moet worden opgepakt.

Van de 106 bewoners zijn er 70 positief getest. Evelien Bongers van zorgorganisatie Beweging 3.0, waar het verzorgingshuis onder valt, sprak erover bij het radioprogramma Nieuws & Co op NPO Radio 1. "We zijn allemaal erg ontdaan. Het is heel naar en wrang dat dit na de eerste ronde van vaccinaties is gebeurd."

Die eerste prikken gaven in eerste instantie een positief gevoel, herinnert Bongers zich. "We hebben iedereen in twee dagen kunnen vaccineren. Dat is heel goed gegaan en dat gaf hoop onder medewerkers en familieleden. We dachten dat we richting einde van de pandemie gingen." Maar toen sloeg het noodlot toe en nu zit het verzorgingshuis met een extra probleem.

Volgens Bongers zijn mensen er nogal wisselend aan toe. "Niet iedereen is ziek of heeft symptomen, een gedeelte heeft milde klachten, anderen zijn ernstig ziek en twee mensen zijn dus overleden."

Als iemand besmet is met het coronavirus wordt aangeraden om niet te vaccineren tot vier weken nadat de symptomen zijn begonnen, maar dat is bij de bewoners lastig te achterhalen. "In dit verpleegtehuis wonen met name mensen met dementie, daarvan is bekend dat het moeilijk is om symptomen te achterhalen", zegt Bongers. "En dan heb je ook te maken met incubatietijd, een aantal dagen tussen besmetting en symptomen."

Bongers houdt zich in principe aan de landelijke planning voor vaccinaties. De vaccins voor de tweede ronde zijn ook al besteld, weet ze . "Maar nu hebben we te maken met een uitbraak, waardoor we met de specialisten ouderengeneeskunde goed moeten bezien wie er gevaccineerd kan worden en wie voorlopig nog niet."

Volgens hoogleraar immunologie Marjolein van Egmond van het Amsterdam UMC wordt het vaccineren van de bewoners nu maatwerk. "Dit is een uitzondering, naar deze situatie zijn geen studies gedaan. Er moet gekeken worden naar wanneer de klachten van de bewoners afnemen. Het plan kan dus ook per patiënt verschillen. Normaal gesproken moet de tweede vaccinatie na drie weken volgen, maar dat kan tot zes weken worden gerekt."

Dat ondanks de eerste prik toch zo veel mensen ziek zijn geworden is een kwestie van domme pech, zegt Van Egmond. "Het duurt zeker 11 tot 14 dagen voor het afweersysteem goed op gang komt na zo'n vaccinatie, zeker bij ouderen. Deze mensen zijn in die tussentijd besmet geraakt. Het kan wel zijn dat hun klachten iets milder zijn dan als ze nog niet gevaccineerd waren, omdat er misschien toch al iets van afweer is."

In de tussentijd probeert het verzorgingshuis mensen die besmet zijn veel mogelijk op hun kamer te verzorgen en afgescheiden te houden van niet-besmette mensen, legt Bongers uit. "We hebben ook de bezoekregeling aangepast, met drie vaste bezoekers per bewoner per week. Wij verplegen mensen in laatste fase van hun leven, dus het is ook van belang voor bewoners en hun naasten om de kwaliteit van leven in acht te nemen."