Vijftien ouderen overleden na coronaprik, waarschijnlijk door onderliggende problemen

• Francien Yntema

  Redacteur Wetenschap

Bijwerkingencentrum Lareb heeft vijftien meldingen ontvangen over kwetsbare ouderen die zijn overleden nadat ze een coronavaccin hadden gekregen. In alle gevallen ging het volgens het Bijwerkingencentrum om fragiele ouderen met meerdere ernstige onderliggende gezondheidsproblemen.

"Hoogst waarschijnlijk zijn deze mensen overleden aan hun onderliggende gezondheidsproblemen", zegt Lareb-directeur Agnes Kant. "Ze hadden ziektes die veel bij ouderen voorkomen, zoals dementie en ernstige hart- en vaatziekten. Ze waren dus allemaal erg kwetsbaar."

Bijwerkingen

Toch kunnen ook bijwerkingen van het vaccin een rol hebben gespeeld. "Bij de helft van deze ouderen zijn bijwerkingen gemeld, zoals bijvoorbeeld koorts", zegt Kant. "Die bijwerkingen zijn in geen enkel geval de doodsoorzaak, maar kunnen wel hebben bijgedragen aan het verslechteren van de al fragiele gezondheidstoestand van deze ouderen."

Dertien meldingen betreffen 85-plussers. Twee meldingen gaan over ouderen tussen de 70 en 85 jaar. Veertien ouderen ontvingen het vaccin van Pfizer/BioNTech, eentje ontving het Moderna-vaccin. De ouderen overleden 1 tot 9 dagen na hun prik. De meldingen over sterfgevallen zijn verwerkt tot en met vrijdag 5 februari.

Nader onderzoek

Lareb gaat de meldingen nu nader bekijken. Kant wil beter begrijpen waar deze ouderen aan zijn overleden. Dat geldt ook zeker voor de ouderen bij wie hun toestand verslechterde, maar bij wie geen bijwerkingen zijn gemeld die typerend zijn voor het vaccin dat ze kregen.

Kant is niet verrast door de meldingen. "Ook als er niet wordt gevaccineerd overlijden er ouderen. Er wordt nu volop geprikt, maar als mensen daarna overlijden wil dat dus niet zeggen dat er een verband is met het vaccin. Wij brengen dit nieuws vooral naar buiten omdat we transparant willen zijn."

Niet verontrustend

De cijfers die Lareb vandaag naar buiten brengt, zijn niet verontrustend, vindt hoogleraar ouderengeneeskunde en OMT-lid Cees Hertogh van het Amsterdam UMC. "De situatie wordt verdacht als je meer sterfgevallen ziet dan je verwacht, maar dat is vooralsnog niet het geval." Ook hij ziet geen relatie tussen het overlijden van deze mensen en de vaccinatie.

Hij ziet dan ook geen reden om andere keuzes te maken bij het vaccineren van kwetsbare ouderen. "Artsen bekijken altijd al of het zinvol is om een patiënt te vaccineren. We maken een inschatting van het effect op de levensduur van de patiënt en kijken ook naar de mogelijke risico's. We vragen ons altijd af of een vaccinatie genoeg toevoegt en bespreken dit met de patiënt en familie."

Hertogh vindt het wel belangrijk om de situatie goed in de gaten te blijven houden. "In de onderzoeken die zijn uitgevoerd voordat de vaccins op de markt kwamen zaten wel ouderen, maar relatief weinig van hen waren zo fragiel als onze verpleeghuisbewoners. We krijgen dus continu meer informatie over de werkzaamheid en ook over de bijwerkingen bij deze groep."