EU erkent: wel degelijk Nederlandse productie AstraZeneca-vaccin
Nederland staat wel degelijk in het EU-contract als één van de landen waar het vaccin van farmaceut AstraZeneca wordt geproduceerd. In Brussel was daarover verwarring ontstaan, nadat woordvoerders van de Europese Commissie meermaals ontkenden dat Nederland in het contract genoemd stond als productie-locatie. Bronnen binnen de Europese Commissie zeggen nu tegen de NOS dat dat een vergissing was.
Dat Nederland wel in dat EU-contract staat genoemd, maakt het veel belangrijker om te weten of er vanuit ons land vaccins zijn geëxporteerd naar niet-EU-landen en hoeveel dat er zijn. De Nederlandse overheid zou dat moeten controleren sinds er afgelopen zaterdag een Europees exportmechanisme voor covid-vaccins in werking is gegaan waarbij alle export moet worden gemeld.
Het was al bekend dat het bedrijf Halix in Leiden het AstraZeneca-vaccin produceert. Het bedrijf meldde dat zelf op zijn website en Astrazeneca-topman Soriot bevestigde vorige week in interviews dat Nederland één van de landen is met productiecapaciteit.
De verwarring ontstond nadat medewerkers van de Europese Commissie tegen journalisten andere productielocaties noemden. Op woensdag werd gezegd dat er geproduceerd wordt in België en Duitsland. Op vrijdag zeiden Commissie-medewerkers dat het vaccin geproduceerd wordt in België, Ierland en Italië.
De opmerkingen zijn terug te voeren op een passage in het afgelopen vrijdag gepubliceerde EU-contract met AstraZeneca. Daarin worden vier productielocaties genoemd. Eén in België, twee in het Verenigd Koninkrijk en bij de vierde locatie staat tussen haakjes I\IL. Tegen journalisten werd gezegd dat dat afkortingen zijn voor Italië en Ierland. Bronnen die het contract goed kennen zeiden echter tegen de NOS dat dat niet zo is. Er had NL moeten staan, maar waarschijnlijk heeft scanapparatuur de letter N niet goed gelezen en geïnterpreteerd als I\I.
Commissie-medewerkers erkennen nu dat I\I staat voor NL, al mogen zij contractueel niets zeggen over precieze productie-locaties. Wel is bekend dat Halix het enige bedrijf in Nederland is dat voor AstraZeneca vaccins maakt, waardoor de 'NL' in het contract wel naar dat bedrijf moet verwijzen.
Export melden
Eén van de gevolgen is dat het veel relevanter wordt hoeveel vaccins er vanuit Leiden zijn geëxporteerd naar niet-EU-landen. Sinds afgelopen zaterdag is het EU-exportmechanisme van kracht, waardoor bedrijven die een leveringscontract hebben met de EU alle export van vaccins eerst moeten melden bij de nationale autoriteiten en bij de EU. Ook moet de export over de afgelopen drie maanden in kaart worden gebracht.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd is verantwoordelijk voor dat soort inspecties. Of die al hebben plaatsgevonden bij Halix in Leiden wil een woordvoerder van die inspectie niet zeggen, omdat ze niet in mag gaan op individuele bedrijven. In het algemeen zegt de woordvoerder dat het Europese exportmechanisme pas sinds enkele dagen van kracht is en dat de inspectie in samenwerking met de douane de controles nu voorbereidt. "Momenteel wordt dit ingericht."
Getouwtrek met de Britten
Het exportmechanisme werd ingesteld nadat AstraZeneca bekend maakte dat de EU de komende maanden veel minder vaccins geleverd zal krijgen dan eerder verwacht. Bovendien gaan vaccins die in Groot-Brittannië worden geproduceerd eerst naar de Britten. De Europese Commissie wil voorkomen dat vaccins wel vanuit de EU naar Groot-Brittannië verdwijnen, maar er andersom niets terugkomt.
De Britse overheid maakte in december bekend dat ze miljoenen doses verwachtte vanuit productie-locaties in Nederland en Duitsland. Dat zou dan kunnen gaan om vaccins die bij Halix zijn geproduceerd en in Duitsland in kleine flesjes zijn verpakt. Het vaccin zou dan dus niet rechtstreeks uit Nederland zijn geëxporteerd.
De Belgische autoriteiten voerden vorige week een controle uit bij het bedrijf Novasep in Wallonië, dat dezelfde vloeistof maakt als Halix. Zij constateerden dat daar een tekort is aan één van de grondstoffen om het AstraZeneca-vaccin te maken, wat er volgens België op zou kunnen wijzen dat de prioriteit van AstraZeneca ligt bij andere productie-locaties, bijvoorbeeld die in het Verenigd Koninkrijk.
AstraZeneca wil niet reageren op berichten over hun productie-locaties.