Hoe serieuzer de plannen voor een Super League, hoe dreigender de toon van FIFA
Een wereldkampioenschap voetbal zonder Kylian Mbappé, Neymar en Eden Hazard? Zonder de sterren van clubs als Real Madrid, Manchester United en Barcelona? Het lijkt onvoorstelbaar, maar toch zou het er in de toekomst van kunnen komen.
Wereldvoetbalbond FIFA, die het WK organiseert, wond er deze week geen doekjes om. De bond deelde mee dat spelers voortaan niet meer welkom zijn op de grote internationale toernooien (zoals het WK, EK en de wereldbeker voor clubs) als ze voor hun club uitkomen in een Super League.
Over zo'n mogelijke nieuwe competitie, waarin een selecte groep Europese topclubs het tegen elkaar zal opnemen, wordt al jaren gesproken. Maar dat de FIFA nu - in samenwerking met onder meer de UEFA - met zo'n dreigende verklaring komt, lijkt een aanwijzing dat de plannen steeds concreter worden.
Het FIFA-statement werd ondertekend door voorzitter Gianni Infantino en door de voorzitters van de zes continentale voetbalbonden.
De Britse kranten The Guardian en The Times meldden deze week dat de gesprekken over een lucratieve Super League de laatste maanden in een stroomversnelling zijn geraakt. De Europese topclubs zijn immers op zoek naar manieren om de financiële schade die is veroorzaakt door de coronacrisis te compenseren.
In het huidige concept voor de Super League worden de deelnemende clubs duizelingwekkende sommen geld in het vooruitzicht gesteld. Het zou gaan om een startpremie van ongeveer 350 miljoen euro en vervolgens een bedrag tot 240 miljoen euro per seizoen. De bank JP Morgan zou voor de financiering moeten zorgen.
Meedoen aan een zwakke en denkbeeldige competitie zou het einde van Barcelona betekenen. Een ongelukkige opmerking en een triest einde voor deze president.
De Europese grootmachten Manchester United, Real Madrid en AC Milan zouden de drijvende krachten achter de plannen zijn. Ze zien een competitie voor zich waaraan twintig teams deelnemen, vijftien van die twintig permanent, met een beoogde start in het seizoen 2022/2023.
De clubs worden verdeeld in twee groepen van tien, waarin ze elkaar uit en thuis treffen in wedstrijden op doordeweekse avonden. De acht beste ploegen gaan door naar de kwartfinales.
Barcelona doet vast mee
De beoogde deelnemers hebben tot dusver weinig losgelaten over de plannen voor de elitecompetitie. Wel zei Josep Bartomeu bij zijn afscheid als voorzitter van Barcelona, eind oktober, tot ieders verrassing dat hij de Catalaanse club alvast had aangemeld voor de Super League.
Bartomeu zei dat deelname aan de nieuwe competitie het antwoord zou zijn op de geldzorgen van Barça, dat door de coronacrisis in flinke financiële problemen is geraakt. De woorden van Bartomeu ontlokten een cynische reactie van Javier Tebas. De topman van de Spaanse competitie sprak van een "ongelukkige opmerking".
Tebas: "Meedoen aan een zwakke en denkbeeldige competitie zou het einde van Barcelona betekenen. Het bevestigt de onwetendheid van Bartomeu over de voetbalindustrie. Een triest einde voor deze president, die successen heeft gekend, maar de laatste tijd veel fouten heeft gemaakt."
Champions League zonder absolute top
De harde kritiek van Tebas kwam niet als een verrassing. Al langer zijn de organisaties achter de nationale competities, net als de FIFA en UEFA, bezorgd over de gevolgen van de komst van een Super League. Wat is in dat geval immers nog de waarde van de Premier League, La Liga of de Bundesliga?
In die nationale competities zal in dat geval verhoudingsgewijs minder geld te verdienen zijn en bovendien zal een groot deel van de spanning verdwijnen, aangezien de strijd om tickets voor Europese competities (Champions League en Europa League) grotendeels wegvalt. De sterkste clubs zullen volgens de huidige plannen, waarin ze dus nog wel in de nationale competities spelen, namelijk al verzekerd zijn van deelname aan de Super League.
Voor de UEFA dreigt een uitgeholde Champions League, waarin de Super League-clubs zullen ontbreken. Tot dusver werd dat ongewenste scenario steeds voorkomen door de opzet van het toernooi aan te passen aan de wensen van de grote jongens. Zo kregen de beste voetballanden enkele jaren geleden meer gegarandeerde startbewijzen.
Momenteel denkt de UEFA na over de inrichting van de Champions League na 2024, wanneer de huidige contracten ten einde lopen. Plannen voor meer deelnemende clubs, meer wedstrijden en meer inkomsten moeten de topclubs ertoe aanzetten om het miljardenbal niet in te ruilen voor de nog lucratievere Super League.
'Je doet mee of je doet niet mee'
FIFA-voorzitter Gianni Infantino hoopt de topclubs vooral te paaien met de nieuwe opzet van de wereldbeker voor clubs. Aan dat toernooi, dat voortaan elke vier jaar op de kalender staat, gaan 24 teams meedoen, waardoor het aantal duels en het bijbehorende prijzengeld toeneemt.
"Je doet mee of je doet niet mee. Dit geldt voor al onze competities", sprak Infantino al in 2018, toen hij naar de gevolgen van de komst van een Super League werd gevraagd. Met andere woorden: als je eenmaal deelneemt aan zo'n elitecompetitie, is er geen weg meer terug.
Strijd tussen advocaten?
Het FIFA-besluit van deze week kon op bijval rekenen van Margaritis Schinas, de vice-president van de Europese Commissie. "Het past niet bij de Europese manier van leven dat het Europese voetbal voorbehouden is aan de rijkste en machtigste clubs", zei de Griek.
De steun van de Europese commissie, die doorgaans nauw samenwerkt met de UEFA, draagt bij aan de overtuiging van de voetbalbonden dat de uitsluiting van Super League-voetballers ook in de rechtszaal overeind kan blijven. Maar die eventuele strijd is voorlopig nog ver weg.
