Kabinet praat vrijdag over aftreden of aanblijven

Het kabinet spreekt vrijdag over politieke stappen na het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. De vier coalitiepartijen houden er rekening mee dat het kabinet opstapt vanwege het grote leed dat de slachtoffers is aangedaan, maar ze zijn het er onderling nog niet over eens, omdat ook de coronacrisis speelt. De kabinetsleden praten er over in de wekelijkse ministerraad. Tot die tijd blijft het spannend.

Gisteravond was er een extra ministerraad over het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De vraag of het kabinet moet aftreden, is volgens premier Rutte toen niet aan de orde gekomen. Het ging alleen over de inhoudelijke kant van de zaak: moet er meer schadeloosstelling komen en hoe moet voorkomen worden dat zoiets nog een keer gebeurt? Daar komt vrijdag een officiële kabinetsreactie over.

Niet één minister opofferen

In de ministerraad zal het op die dag ook over mogelijke politieke consequenties gaan. Volgens ingewijden zijn VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het er in elk geval over eens dat de toeslagenaffaire te groot is om hier één minister voor op te offeren. Er is wel gespeculeerd dat minister Wiebes zou moeten opstappen, omdat hij als staatssecretaris van Financiën een grote rol heeft gespeeld. Maar dat ziet dus niemand zitten.

De coalitiepartijen zitten wat dat betreft op één lijn: het is óf het hele kabinet gaat door, óf het het hele kabinet treedt af. Verder is de race nog niet gelopen. Aan de ene kant zijn er partijen - en individuele coalitieleden - die vinden dat in deze coronacrisis een goed functionerend, missionair kabinet nodig is. Aan de andere kant is het onrecht in de kinderopvangtoeslagaffaire zo groot dat het politieke gevolgen zou moeten hebben.

De VVD van premier Rutte wil door. Op de persconferentie over de coronamaatregelen zei hij dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. "Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal." De andere drie coalitiepartijen zien het corona-argument ook, maar vragen zich af of het kabinet nog wel kan aanblijven. Als een van de coalitiepartijen een vertrek noodzakelijk vindt, dan gebeurt het, hebben ingewijden al laten weten.