Kandidaat die vorig jaar nog in cel zat wint presidentsverkiezingen Kirgizië

De nationalistische politicus Sadir Zjaparov heeft de ingelaste presidentsverkiezingen in Kirgizië gewonnen. Volgens de voorlopige uitslag heeft hij zo'n 80 procent van de stemmen gekregen, waardoor er geen tweede ronde nodig is. De opkomst was door het extreem koude weer laag. Waarschijnlijk heeft maar ongeveer een derde van de stemgerechtigden in het land met 6,5 miljoen inwoners gestemd.

De verkiezingen werden gehouden na de gewelddadige protesten van oktober in het Centraal-Aziatische land, die begonnen na de tumultueus verlopen parlementsverkiezingen. Toenmalig president Jeenbekov stapte daarna op.

Gevangenis

De 52-jariga Zjaparov zat rond de verkiezingen in de gevangenis voor het ontvoeren van een gouverneur, maar hij werd door zijn aanhangers bevrijd. Volgens Zjaparov was sprake van een politiek gemotiveerd proces.

Na de protesten, waarbij toenmalige president Jeenbekov het veld moest ruimen, werd Zjaparov al kort benoemd tot premier en vervolgens ook tot president. Hij trad in november weer af om nu mee te kunnen doen aan de verkiezingen. In de tussentijd benoemde hij bondgenoten op allerlei belangrijke posities, om de macht in handen te houden.

Band met Rusland

De nationalist Zjaparov heeft herhaaldelijk beloofd om de band van Kirgizië met Rusland goed te houden. "Rusland is onze strategische partner", zei Zjaparov nadat hij in de hoofdstad Bisjkek had gestemd. De Russen hebben een militaire luchtbasis in het land en is ook een bestemming voor honderdduizenden Kirgizische arbeidsmigranten. Verder is Kirgizië afhankelijk van financiële steun van Moskou.

De Kirgiziërs konden vandaag ook stemmen voor een nieuwe grondwet, die de president meer macht geeft. Het lijkt erop dat ook de nieuwe grondwet kan rekenen op de steun van zo'n 80 procent van de stemmers. Een nieuw systeem stond niet op de kieslijst. Kiezers hadden de keuze uit het behouden van het parlementaire systeem, een presidentieel systeem of 'tegen alles'.

Volgens Zjaparov en zijn aanhangers is de nieuwe grondwet met het nieuwe systeem nodig om de president meer uitvoerende en wetgevende macht te geven, zoals ook in veel andere Centraal-Aziatische landen het geval is. Maar critici wijzen erop dat die macht in die landen ook wordt misbruikt door autoritaire types, en vrezen dat zoiets ook in Kirgizië gaat gebeuren.