Israël vaccineert het snelst: bijna 20 procent van de bevolking is ingeënt
Hij had niet verwacht nu al gevaccineerd te worden, de 23-jarige Jonathan Tannenbaum. "Ik heb dan wel een aandoening aan mijn luchtwegen, maar ben natuurlijk nog erg jong. Ik dacht dat ik dus pas in een volgende ronde aan de beurt zou komen, maar ik heb mijn eerste prik nu al binnen. Een hele opluchting."
Tannenbaum kreeg zijn injectie toegediend in een grote hal in Tel Aviv, waar dagelijks tot wel 2000 Israëliërs ingeënt worden tegen het coronavirus. In totaal kregen de afgelopen weken ruim anderhalf miljoen burgers een vaccinatie, bijna 20 procent van de bevolking. Daarmee steekt Israël met kop en schouders boven de rest van de wereld uit.
Volgens experts heeft het te maken met het goede zorgstelsel in Israël, waarin vier ziekenfondsen een belangrijke rol spelen. Zij nemen het grootste deel van de inentingen voor hun rekening. Daarnaast helpt het leger met het opnieuw verpakken van de grote hoeveelheden vaccins en de verspreiding van de doses door het land.
Cruciaal belang
Maar het was ook van cruciaal belang dat Israël snel een groot aantal vaccins van farmaceut Pfizer wist te kopen. Premier Benjamin Netanyahu was bereid een hoge prijs te betalen om zo andere landen voor te kunnen zijn. Bovendien bood hij aan om informatie over de effecten van de vaccinaties te delen met de fabrikant.
"Voor Pfizer was het daarom interessant om zaken te doen met Israël", zegt Nir Ran-Paz, specialist infectieziekten bij het Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem. "Het bedrijf kan in Israël een soort veldstudie doen. Bovendien is Israël maar een klein land, waardoor het relatief weinig vaccins nodig heeft."
Persoonlijk belang
Voor premier Netanyahu speelt ook een persoonlijk belang mee. Hij kreeg het afgelopen jaar veel kritiek op zijn coronabeleid, en staat bovendien voor de rechter in drie verschillende corruptiezaken. Met een succesvolle vaccinatiecampagne hoopt hij kiezers te trekken voor de verkiezingen, die in maart gepland staan.
Toen deze week het einde van de voorraden van de vaccins in zicht kwam, kondigde Netanyahu dan ook aan dat er nieuwe ladingen op komst zijn. Daarmee kunnen alle volwassenen zich voor eind maart laten inenten, beloofde de premier: "We zullen elkaar weer kunnen omhelzen en het leven weer oppakken."
Op dit moment is dat niet aan de orde: sinds gisteren is een strenge lockdown van kracht. Maar deskundigen gaan ervan uit dat de effecten van de vaccinaties zich al snel zullen laten gelden. Het aantal nieuwe doden door corona zal binnen enkele weken twee tot drie keer zo laag zijn, verwacht hoogleraar Eli Waxman, een voormalige topadviseur van de regering.
Palestijnse bestuurders
Veel Palestijnen op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook durven nog niet aan dat soort scenario's te denken. De Palestijnse bestuurders, die een vorm van autonomie hebben, beschikken niet over het geld om snel veel vaccins in te slaan. Bovendien zijn er in de Palestijnse gebieden onvoldoende vriezers om het vaccin van Pfizer koud genoeg te kunnen bewaren.
Verschillende hulporganisaties roepen Israël dan ook op om ervoor te zorgen dat ook de Palestijnen worden gevaccineerd. Maar volgens Israël is het de afspraak dat de Palestijnse Autoriteit zelf de inentingen voor zijn rekening neemt. En ook de Palestijnse bestuurders zeggen zelf het vaccinatieprogramma te willen regelen, en geen hulp te vragen aan Israël.
"We richten ons op het programma van de Wereldgezondheidsorganisatie en zijn ook in gesprek met verschillende producenten van vaccins", zegt een woordvoerder van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid. Volgens hem zullen de eerste vaccins op zijn vroegst over een maand binnenkomen.