Kritiek groeit: Duitsland bestelt veel meer vaccins dan rest EU
Kunnen Duitsers straks eerder ingeënt worden dan andere Europeanen? En mag dat zomaar? Duitsland bestelde tientallen miljoenen vaccins extra bij Pfizer/BioNTech. Dat werd al vorige maand bekendgemaakt, maar de kritiek erop vanuit Brussel groeit.
"Dit is puur vaccin-nationalisme", zegt PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim. Zijn collega Sophie in 't Veld van D66: "Ik begrijp niet goed waarom ze dit zouden doen. Met de vaccins die door de EU zijn besteld, kunnen we iedereen twee keer inenten."
De Europese Commissie zit duidelijk met de kwestie in z'n maag. Op de dagelijkse persconferentie kregen Commissie-woordvoerders bijna een uur lang vragen over de kwestie. Voor hen staat één ding als een paal boven water, zeiden ze: gezamenlijk vaccins inkopen is beter dan alleen. De prijs is lager, de verdeling eerlijker en uiteindelijk zijn alle Europeanen pas veilig als corona uit de hele EU is verdwenen, niet alleen uit één land.
Daarom was de afspraak ook dat de Commissie de onderhandelingen zou voeren, niet individuele landen. In november tekende de Commissie een contract met Pfizer/BioNTech voor de levering van 200 miljoen vaccins. In december kwamen er daar nog eens 100 miljoen bij.
Garanties
Maar Duitsland hield het daar niet bij. Berlijn vond alleen afgaan op het Europese inkoopbeleid riskant, zeker in de tijd dat nog onzeker was welk middel wel of niet zou werken. Duitsland zocht dus naar garanties voor de tweede helft van 2021, mocht blijken dat er problemen met de Europese leveringen zouden ontstaan.
Drie Duitse bedrijven die werkten aan een vaccin - BioNTech, Curevac en IDT Biologika - hebben bij elkaar 750 miljoen euro subsidie van de Duitse regering ontvangen. In ruil daarvoor zijn exclusieve garanties besproken.
In het geval van BioNTech waren die garanties 30 miljoen vaccins, zoals al in december werd bekendgemaakt door de Duitse minister van Volksgezondheid Jens Spahn. Dat werd maandag nog eens bevestigd en het contract zou zelfs al zijn opgesteld nog voordat de Europese Commissie was uitonderhandeld.
Ik snap de paniek wel, maar dit is niet de juiste zet
"Hier help je niemand mee," reageert PvdA'er Chahim. "De deal was om het gezamenlijk te doen. Ik snap de paniek wel, maar dit is niet de juiste zet. Het is toch niet te verkopen dat onze Nederlandse ouderen straks nog niet gevaccineerd zijn, als in Duitsland mogelijk de jongeren al aan de beurt zijn."
Wel of niet extra
Dat soort kritiek kreeg de Europese Commissie vanmiddag ook. In eerste instantie stelden de Brusselse woordvoerders dat helemaal niet duidelijk is of de nieuwe Duitse vaccins wel extra vaccins zijn. De 30 miljoen zouden onderdeel zijn van de 100 miljoen vaccins die Brussel in december bestelde. Later werd gezegd dat de vraag of dit extra vaccins zijn, vooral in Duitsland gesteld moet worden. Maar Duitsland is altijd volkomen helder geweest: dit is geen EU-bestelling, maar een Duitse.
D66'er In 't Veld: "Hier moet helderheid over komen. Ik denk dat de eerste prioriteit nu moet liggen bij het binnenkrijgen van de bestelde vaccins. Dat is echt belangrijker dan nu miljoenen extra vaccins bestellen."
Duitsland stelt wel dat het de extra vaccins pas krijgt op het moment dat de door de EU bestelde vaccins ook allemaal zijn geleverd. Aan die uitleg wordt in Brussel getwijfeld. Chahim: "Dan zou het een aankoop van niets zijn. Tegen de tijd dat alle EU-vaccins zijn geleverd, kun je iedereen twee keer vaccineren. Dan heb je aan extra vaccins niets meer."
