Rechter vernietigt decreet Trump tegen medewerkers Internationaal Strafhof
Een federale rechtbank in New York heeft maandag een streep gehaald door een decreet van de Amerikaanse president Trump, waarmee sancties werden ingesteld tegen juristen die meewerken met het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Het decreet leidde ertoe dat medewerking aan het ICC strafbaar zou zijn. Volgens rechter Katherine Polk Failla druist dat in tegen de Amerikaanse grondwet.
Trump vaardigde het decreet in juni uit. Daarmee konden economische sancties en reisbeperkingen worden opgelegd aan medewerkers van het ICC en iedereen die met het Internationaal Strafhof meewerkt, bijvoorbeeld bij een onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden door Amerikaanse troepen in Afghanistan. Vier hoogleraren in de rechten hingen straffen boven het hoofd, als gevolg van het decreet.
'Nationale veiligheid is geen talisman'
Volgens de rechter in New York beperkt het presidentiële bevel de klagers in hun vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in de Amerikaanse grondwet. "Nationale veiligheid moet geen talisman zijn om onwelgevallige claims af te weren", oordeelde ze.
De rechtszaak was aangespannen door vier hoogleraren in de rechten en het Open Society Justice Initiative, een New Yorkse mensenrechtenorganisatie. James Goldston, het hoofd van die organisatie, drong er bij aankomend president Joe Biden op aan om Trumps decreet zo snel mogelijk in te trekken. Het bevel is volgens hem "in strijd met Washingtons historische steun voor internationale gerechtigheid".
Leden van de regering-Trump, onder wie minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo, beschuldigen het ICC ervan dat het de belangen van Rusland behartigt en de Amerikaanse soevereiniteit schendt. In september werden sancties ingesteld tegen ICC-aanklager Fatou Bensouda, die onderzoek doet naar oorlogsmisdaden in Afghanistan, zowel door de Amerikanen als door de Taliban en de Afghaanse regering.
'Hof is cruciaal tegen straffeloosheid'
Het ICC noemde het decreet van Trump eerder al een aanval op het internationaal recht en de internationale rechtsorde. Ook de Europese Unie sprak zijn afkeuring uit. Minister Blok, van Buitenlandse Zaken, riep de VS in juni al op om het decreet in te trekken. "Nederland staat volledig achter het Strafhof en blijft dat doen. Het hof is van cruciaal belang in de strijd tegen straffeloosheid en voor het hooghouden van het internationaal recht."
Het Internationaal Strafhof in Den Haag werd opgezet om verdachten te vervolgen voor misdaden op het grondgebied van de aangesloten lidstaten, als die zelf weigeren of niet in staat zijn om vervolging in te stellen. De Verenigde Staten hebben wel het statuut ondertekend, maar zijn niet als verdragsstaat aangesloten bij het ICC.
