Weer covidpatiënten naar Duitsland, Nederlandse ziekenhuizen overvallen door nieuwe piek

• Niels de Jager

Bijna twee maanden lang was het niet nodig, maar vandaag zijn de eerste coronapatiënten weer overgeplaatst van Nederlandse naar Duitse intensive cares. Steeds meer ziekenhuizen hebben opnieuw de handen vol aan covid en ze zijn overvallen door de laatste piek. "Twee weken geleden waren we nog bezig met het opschalen van de reguliere zorg."

Om die druk (iets) te verlichten zijn twee Nederlandse coronapatiënten vandaag per helikopter naar Duitsland vervoerd vanuit het Spaarne Gasthuis in Haarlem en de Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) in Almelo. "In de tweede golf hebben we onze IC-capaciteit opgeschaald, maar de laatste weken is de druk toch hoog", zegt clustermanager Wilfred Dijkstra van de ZGT. "Daarom zijn onze patiënten eerst binnen Nederland uitgeplaatst en nu moet dat dus ook weer naar het buitenland."

Ziekenhuizen bepalen niet zelf of ze hun coronapatiënten binnen Nederland of over de grens worden vervoerd. Zij geven aan het Landelijk Centrum Patiëntenspreiding (LCPS) door dat het te druk is en dat bepaalt daarna wat er mogelijk is. "Elke ochtend wachten we op het nieuws of onze patiënten weg kunnen en waarnaartoe", zegt een woordvoerder van het Zuid-Limburgse ziekenhuis Zuyderland.

Tot voorkort viel het aantal coronabesmettingen in de regio relatief mee en daardoor had het Zuyderland ruimte om coronapatiënten uit andere delen van het land over te nemen. "Maar inmiddels hebben we hier ook veel covid-patiënten uit de eigen regio en vorige week moesten we patiënten juist overplaatsen naar andere regio's."

Ook ziekenhuizen in Noord-Nederland krijgen nu veel meer 'eigen' coronapatiënten. "Het gaat daardoor schoksgewijzer. In het voorjaar bepaalden we zelf hoeveel we overnamen uit andere regio's. Dat was een knop waaraan we konden draaien", zegt Peter van der Voort, hoofd IC-zorg van het UMCG tegen RTV Noord. "Nu staan patiënten als het ware ineens op de stoep."

Normale zorg

De toegenomen drukte in ziekenhuizen wordt vooral gevoeld door patiënten die wachten op een niet-noodzakelijke ingreep, zegt Van der Voort: "Covid is een soort koekoeksjong dat de andere zorg uit het nest drukt. Het jong groeit steeds groter en voor de rest is steeds minder plaats."

In het Zuyderland is die omslag razendsnel gegaan. "Twee weken geleden hadden we de reguliere zorg nog met 20 procent afgeschaald. Inmiddels gaat zo'n 60 procent niet meer door." Het Nijmeegse Radboudumc was twee tot drie weken geleden nog bezig deze zorg, zoals bijvoorbeeld heupoperaties, op te schalen. Inmiddels is dat steeds moeilijker: "We zitten vol. We lopen langs het randje. Trauma's blijven ook komen".

Het speelt ook in Almelo. "Zeker als het niet lukt om ze over te plaatsen naar andere ziekenhuizen, overschrijden we het aantal IC-bedden dat we hebben gereserveerd voor covidpatiënten. En dan komen andere behandelingen in de knel, bijvoorbeeld voor mensen met andere ziektes of slachtoffers van ongelukken", zegt Dijkstra. "Als het echt nodig is kan het nog wel, maar we moeten heel gericht kijken."

Omdat het RIVM nog altijd dagelijks meer dan 10.000 positieve coronatests meldt, verwacht de Ziekenhuisgroep Twente dat de drukte nog wel even aanhoudt. "Ook als we merken dat de harde lockdown effect heeft, zal het aantal patiënten nog wel twee weken aanhouden", zegt Dijkstra.

Maar volgens Dijkstra blijkt corona elke keer weer wispelturig. "Soms gaat het ineens veel sneller dan we hadden verwacht. Dat hopen we dan weer op te kunnen vangen met de spreiding van patiënten. Want als we de reguliere zorg nog verder moeten afschalen, dan worden dat echt heel pijnlijke keuzes."