DNB: nu hard ingrijpen betekent straks sneller groeien
De Nederlandsche Bank waarschuwt voor een coronabeleid van hollen en stilstaan. "Hier past de uitdrukking 'zachte heelmeesters maken stinkende wonden'," zegt DNB-directeur Olaf Sleijpen. "Een beleid van hollen en stilstaan is niet verstandig uit economisch oogpunt."
DNB is ondanks de extra maatregelen nog vrij positief over de economie in Nederland. Als de beperkende maatregelen en de vaccins effectief zijn, zal de economie weer snel op stoom komen.
"Het is natuurlijk een beetje schoenmaker blijf bij je leest", zegt Olaf Sleijpen, directeur monetaire zaken bij De Nederlandsche Bank. "Ik ben geen politicus en ik zit ook niet in het kabinet, dus ik laat dat vooral daar. Maar dit is denk ik wel wat de economen op dit moment aanbevelen."
'Korte termijn onzekerheid, lange termijn niet ongunstig'
DNB heeft drie scenario's die - afhankelijk van hoe de coronapandemie zich verder ontwikkelt- volgend jaar een economische groei laten zien van 4,9 procent in het milde scenario tot 0,2 procent in het zware scenario. De scenario's lagen al klaar voordat bekend werd dat het kabinet vandaag met nieuwe maatregelen zou komen.
Afgelopen weekend hebben de economen van de bank daarom doorgerekend wat een nieuwe, strengere lockdown zou doen. Dit jaar vallen de gevolgen mee, omdat het jaar al bijna voorbij is, zegt Sleijpen.
Maar als de strengere maatregelen tot eind januari doorgezet worden, komen we uit op een groei volgend jaar van 1 of 2 procent. "Het heeft een korte termijn effect op de economie, maar als je effectief bent kom je daarna toch weer dichter bij het milde scenario."
Schade van de tweede golf
De toezichthouder denkt dat de economie op dit moment, in het vierde kwartaal, weer krimpt, vanwege de strengere maatregelen die al in de tweede golf werden genomen. Maar de schade is kleiner dan in de eerste golf in het voorjaar, toen de beperkende maatregelen voor het eerst golden: zo'n 30 procent, berekende DNB aan de hand van pintransacties en gegevens over hoeveel mensen op straat zijn.
Dat komt doordat de maatregelen minder streng zijn. Zo zijn musea en bioscopen niet aldoor gesloten geweest. Wat ook een rol speelt is de coronasituatie in andere delen van de wereld. Doordat de tweede golf niet overal zo heftig is, wordt de wereldhandel minder geraakt dan tijdens het voorjaar, toen het virus wereldwijd uitbrak.
Zelfs in de horeca, die gedwongen dicht is, is de klap dit keer minder hard, zegt DNB. "Dit komt waarschijnlijk doordat de horecabedrijven deze keer eerder zijn begonnen met alternatieve verkoopkanalen, zoals bezorgen en afhalen."
Toch adviseert DNB dus niet tegen strengere maatregelen. Op de lange termijn kan dat beter zijn voor de economie, mits die daarna weer open kan.
Het zwartste scenario
DNB maakt zich geen zorgen over de gevolgen van corona voor de overheidsfinanciën en de banken. Die stonden er beiden voor corona uitstekend voor, en kunnen veel hebben. Het overheidstekort loopt snel op, tot 6,3 procent van het bbp dit jaar. Maar de schuld ten opzichte van het BBP is met iets meer dan 60 procent geen probleem, zegt DNB. "Zeker in vergelijking met andere Europese landen."
DNB heeft de banken opnieuw onderworpen aan een 'coronastresstest', waarbij de economie het nog zwaarder te verduren zou krijgen. Zelfs als de vaccins niet voldoende zouden werken, en we tot eind volgend jaar met beperkende maatregelen te maken zouden krijgen, dan nog kunnen de banken het aan en wordt de kredietverlening aan burgers en bedrijven niet afgekneld, zegt de DNB-directeur. "Maar waakzaamheid blijft wel geboden." Als de steunpakketten worden afgebouwd en het aantal faillissementen toeneemt lopen de kredietverliezen voor banken op.