Omstreden gaspijpleiding Rusland wordt afgebouwd zonder Nederlandse deelname

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Rusland hervat morgen de werkzaamheden aan de gaspijpleiding Nord Stream 2, ondanks dreigende sancties van de Verenigde Staten. Het gaat om het laatste deel van de pijpleiding van het Deense eiland Bornholm naar het Duitse vasteland. De aanleg van de leiding heeft bijna een jaar stilgelegen. Bij de bouw zijn inmiddels geen Nederlandse bedrijven meer betrokken.

Via Nord Stream 2 wordt straks door een dubbele pijpleiding van 1224 kilometer Russisch gas naar Duitsland en de rest van Europa getransporteerd. De gaspijpleiding leidt al jaren tot spanningen tussen de VS, Europa en Rusland. Amerika is bang dat vanwege de gasleiding de Russische politieke invloed op Europa vergroot wordt.

Eind vorig jaar vertrok onder Amerikaanse druk het Nederlands-Zwitserse Allseas, dat het grootste deel van de pijpleiding heeft aangelegd. De Amerikaanse senator Ted Cruz dreigde in een persoonlijke brief aan eigenaar Edward Heerema zijn bedrijf met sancties "te vernietigen" als de werkzaamheden aan de pijpleiding niet werden afgebroken.

Ook geen baggeraars

In de laatste fase van het project hebben ook de Nederlandse baggerbedrijven geen rol meer, melden ze in een schriftelijke verklaring. "Afgelopen periode heeft het consortium Boskalis en Van Oord de werkzaamheden aan Nord Stream 2 afgerond. Daarmee is het contract formeel beëindigd en zijn we niet actief betrokken bij de afrondende werkzaamheden."

Schepen van de Nederlandse baggerbedrijven hebben het grootste deel van de gasleidingen bedekt met stenen, om ze te beschermen. De Amerikaanse sancties dreigen betrokken bedrijven met terugwerkende kracht te raken. Allseas, Boskalis en Van Oord werken wereldwijd en kunnen zich geen Amerikaanse strafmaatregelen permitteren.

De Verenigde Staten verzetten zich dus tegen de aanleg van de pijpleiding omdat het Europa te afhankelijk zou maken van Russisch gas. Rusland beschuldigt de VS ervan dat het de eigen gasexport wil beschermen. Amerika exporteert vooral schaliegas dat vloeibaar gemaakt is en als LNG in tankers naar Europa wordt gebracht. De productie hiervan is duurder dan het gas dat Rusland aanlevert.

De sanctiedreiging zal niet afnemen nu de Democraat Joe Biden binnenkort het Witte Huis betrekt. Democraten en Republikeinen trekken samen op om door Amerikaanse strafmaatregelen te voorkomen dat de gaspijpleiding tussen Rusland en Europa afgemaakt wordt.

Het Nederlands-Britse Shell is als investeerder nog wel betrokken bij de aanleg van de gaspijpleiding. Shell loopt niet vooruit op eventuele sancties en liet eerder weten dat Europa zowel Russisch gas als Amerikaans LNG nodig zal hebben. "De Europese consument zal profiteren van een gezonde concurrentie tussen 'pijplijngas' en LNG", zegt Shell.