Treinen en bussen geschrapt vanwege bezuinigingen door corona
Trein- en busvervoerders gaan hun dienstregeling komend jaar met 5 tot 10 procent inkrimpen om te voorkomen dat de sector omvalt. Het gaat onder meer om diensten van Arriva, stadsvervoerder GVB in Amsterdam, Qbuzz in de noordelijke provincies en Transdev in Noord-Holland en Zeeland.
De ov-sector leidt grote verliezen als gevolg van de coronacrisis. "We liggen als vervoerders op de IC", zegt Pier Eringa van Transdev, het moederbedrijf van Connexxion in het AD. In de eerste lockdown verminderde het aantal reizigers met 90 procent. Nu, in de tweede golf, blijft ruim de helft van de reizigers thuis."
Flink investeren
"Het gaat met name om de lijnen waar het aanbod heel groot was geworden. Tussen Groningen en Assen bijvoorbeeld, reden vijftien tot twintig bussen per uur, elke paar minuten dus. Als je er dan vijf schrapt, hebben reizigers daar geen last van", zegt directeur Jan van Selm van Dova, het samenwerkingsverband tussen provincies en vervoerregio's. "De lijnen in de buitengebieden worden ontzien."
Exacte cijfers heeft Dova niet, maar Van Selm maakt een schatting op basis van de gegevens van vijftien organisaties en twaalf provincies. "Dat percentage is een gevoel bij een rotgevoel."
"Gemiddeld 10 procent van de dienstregelinguren wordt afgeschaald. Maar je kunt ook zeggen: ondanks corona blijft 90 procent rijden", zegt Floor Vermeulen, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland namens Dova. "Als er straks een vaccin is, is dat weer anders. Maar nu kunnen we met subsidies van provincies en vervoerregio's het komende half jaar tot 90 procent van de diensten laten rijden."
"Het ov is een vitale sector. Ook als er bijna niemand in het ov zit, moeten de bussen en treinen toch doorrijden", aldus Vermeulen. "Tenzij corona doorzet en er geen extra geld van het Rijk komt, hebben we voor de tweede helft van 2021 een groot probleem. Vooralsnog weten we het vervoer overeind te houden, dat is het knappe. Nu wordt het superspannend of het de hele pandemie door lukt om de sector levensvatbaar te houden."
Consessies lopen af
Omdat vervoerders geen reserves hebben, schrijven ze zich ook niet in op concessies. Meerdere provincies, zoals Overijssel, Gelderland en Zuid-Holland, hebben om die reden hun aanbestedingen stilgelegd. "Veel bedrijven hebben daarvoor nu niet genoeg vlees op de botten", ziet Vermeulen. "De betreffende diensten blijven wel rijden, misschien iets minder. En als een concessie afloopt, dan bedenken we een oplossing, bijvoorbeeld een noodconcessie."
Het kabinet heeft voor de eerste helft van 2021 een compensatie van 750 miljoen euro toegezegd. Eringa zegt in het AD dat dat niet voldoende is, ook omdat vervoerders vanwege klimaatdoelen flink moeten investeren in elektrische en waterstofbussen. "Er komt bovendien een tijd ná covid. Over vijf à tien jaar zijn er veel meer reizigers. Breek het ov daarom niet zodanig af dat je straks weer moet opbouwen."
Het is essentieel dat vervoersbedrijven hun reizigers weer teruglokken naar het openbaar vervoer, zodat het na de pandemie weer wordt zoals het was. zegt Vermeulen, "Het is nu het uur U, we moeten nu de sector niet om laten vallen."
Staatssecretaris Van Veldhoven zegt in een reactie dat er minder reizigers zijn. "Daarom willen we ook voor komend jaar kijken waar we het wat efficiënter kunnen doen. Dan gaat het bijvoorbeeld om nets iets minder treinen, trams, bussen en metro's in de spits. Zo besparen we dan toch wat kosten." Ze benadrukt wel dat de dienstverlening in het openbaar vervoer op peil moet blijven.
