'Financiële instellingen moeten akkoord sluiten over bescherming biodiversiteit'

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Banken, verzekeraars en pensioenfondsen moeten samen meehelpen het uitsterven van dieren en gewassen door milieuvervuiling tegen te gaan. Die oproep doet Frank Elderson, directeur toezicht bij de Nederlandsche Bank en namens Nederland kandidaat voor een topfunctie bij Europese Centrale Bank (ECB).

Elderson hield vandaag de Academie-lezing van het Planbureau voor de Leefomgeving. Daarin waarschuwt hij voor miljardenverliezen bij financiële instellingen als bijvoorbeeld investeringen in de voedselsector verloren gaan door het verdwijnen van insecten en gewassen.

Bestrijdingsmiddelen

"Ons klimaat en onze biodiversiteit staan onder grote druk en dat leidt tot grote risico's waar ons financiële systeem niet immuun voor is", zei Elderson. De Nederlandse financiële sector heeft voor maar liefst 510 miljard euro aan leningen en investeringen uitstaan bij bedrijven die een hoog of zeer hoog risico lopen als bepaalde ecosystemen verdwijnen door bijvoorbeeld het verkeerd gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Driekwart van de voedselgewassen is in meerdere of mindere mate afhankelijk van bestuiving door vogels en bijen. Als die wegvallen is een groot deel van de voedselproductie in gevaar, volgens Elderson. Indirecte gevolgen voor bijvoorbeeld de textielindustrie zijn hier nog niet eens in meegenomen.

Elderson is ook voorzitter van de organisatie van 75 centrale banken die zich bezighoudt met het in kaart brengen van de risico's van klimaatverandering en biodiversiteit voor financiële instellingen. Onder meer vanwege dit werk wordt hij zo goed als zeker binnenkort benoemd in het dagelijks bestuur van de ECB.

Elderson riep banken, verzekeraars en pensioenfondsen vandaag op om een vergelijkbare afspraak te maken als ze eerder deden bij het klimaatakkoord: "Ik daag hen uit om als eerste ter wereld ook een biodiversiteits-verplichting aan te gaan en hier jaarlijks over te rapporteren."

Rabobank-directeur duurzaamheid Bas Rüter reageerde positief op het voorstel, maar wees er wel op dat de aantasting van biodiversiteit een stuk lastiger in kaart is te brengen dan de CO2-uitstoot. Er zijn op dit moment zo'n acht verschillende meetmethodes zonder dat er overeenstemming is over de juiste.

Elderson roept financiële instellingen op om hier niet op te wachten: "We kunnen het tij nog keren maar we hebben niet de luxe om langer te talmen. Het is tijd om om ons heen te kijken en hoog tijd om onze destructieve gewoontes te laten varen."

Economie van de toekomst

Overheden moeten volgens Elderson de miljarden die vrijgemaakt worden voor herstel van de economie na de coronacrisis, gebruiken voor vergroening. "Er is een gigahoeveelheid geld beschikbaar om de economie te herstellen maar het grote gevaar is dat we een economie terugbouwen die steeds meer schade berokkent aan biodiversiteit. We moeten de economie van de toekomst bouwen die digitaal en duurzaam is, dit is onze kans om dat te realiseren."

Volgend jaar is er in het Chinese Kunming een top van wereldleiders over het tegengaan van de aantasting van ecosystemen en natuurvernietiging. Het is de bedoeling dat er in China een verdrag gesloten wordt over het wereldwijd beschermen van biodiversiteit vergelijkbaar met het internationale klimaatakkoord van Parijs.