EU-lidstaten sluiten akkoord over 'een nieuw soort landbouw'
Het Europese landbouwbeleid gaat de komende jaren op de schop. Er komt minder geld voor de boeren, de regels veranderen en het moet groener worden. Minister Schouten zegt dat boeren die klaar zijn voor de toekomst worden beloond.
Na een hele nacht vergaderen (de ministers waren pas om vijf uur vanochtend klaar), werd in Luxemburg een akkoord bereikt over de landbouwbegroting voor de komende zeven jaar. Het gaat om in totaal ongeveer 350 miljard euro. Twintig procent van het geld wordt gebruikt om de inkomens van boeren te ondersteunen, maar die moeten in ruil daarvoor wel voldoen aan klimaat- en natuureisen.
"Het is een goede stap op weg naar een nieuw soort landbouw", zei minister Schouten na afloop van de marathonvergadering. "Nederland wilde verder gaan, maar zoals wel vaker in Europa moet je een compromis sluiten. Ik zal niet onder stoelen of banken steken dat ik op meer ambitie had gehoopt."
CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik noemt het een redelijk compromis, maar er is ook kritiek, onder meer van GroenLinks en Forum voor Democratie.
Hectaretoeslag
De minister is tevreden dat er extra geld komt voor jonge boeren en ruimte om te vernieuwen. Ook de hectaretoeslag, geld dat boeren als een soort inkomensondersteuning krijgen, wordt simpeler. "Daar moeten we wel op blijven letten, want we hebben ook weer nieuwe regels afgesproken en we moeten voorkomen dat boeren worden bedolven onder nieuwe formulieren."
Deze zomer werd de hectaretoeslag voor grootgrondbezitters door de EU-leiders geschrapt, waardoor landeigenaren met meer dan 100.000 hectare in bezit geen premie meer krijgen.
De landbouwministers hebben de grote lijnen afgesproken, de lidstaten moeten de plannen nu uitwerken. En dan rijst de vraag wanneer is een activiteit groen? Minister Schouten gaat daarom samen met provincies en gemeenten zogenoemde eco-regelingen opstellen. Die kunnen gaan over weidevogelbeheer, bodembeheer, houtwallenverbetering voor biodiversiteit, kruidenrijk grasland voor meer biodiversiteit of investeringen in dierenwelzijn.
De Duitse minister Julia Klöckner, die de onderhandelingen voorzat, was na afloop opgelucht. Ze noemde het een mijlpaal en een stelselverandering. Schouten gebruikt liever de woorden: "modernisering en een stap op weg naar vergroening".
Spaak in de wielen
Dat laatste wordt betwijfeld door Bas Eickhout van GroenLinks. "Dit akkoord is een spaak in de wielen van de hele Green Deal. De ambities die daarin staan, kunnen nu niet gehaald worden." Hij noemt het een gemiste kans.
Ook Forum voor Democratie is, om een heel andere reden, ontevreden. Die partij wil dat boeren weer baas op de eigen boerderij zijn. "Wat ooit begon met het doel om een stabiele voedselvoorziening te garanderen, met gunstige prijzen voor consument en boer, is verworden tot een regelzuchtig systeem om een groene, ecologische agenda erdoor te drukken."
Het Europees Parlement praat deze week over het nieuwe landbouwbeleid. De hele week stemmen de parlementariërs over verschillende wijzigingsvoorstellen. Daarna gaat een kleine delegatie van het parlement met de Duitse minister (die momenteel voorzitter is van de EU) onderhandelen om tot een definitief besluit over het nieuwe landbouwbeleid te komen.
Meer lezen over de EU? Neem een abonnement op onze nieuwsbrief.