Straks duizenden prefab-huizen per jaar uit één fabriek

Op grote schaal geïndustrialiseerd bouwen wordt al jaren genoemd als een van de oplossingen voor het gebrek aan betaalbare koop- en huurwoningen, een tekort aan arbeidskrachten én stijgende bouwkosten. Toch heeft nu pas de eerste grote bouwer een locatie aangewezen waar deze 'kant en klare' woningen met duizenden per jaar gemaakt gaan worden.

Bouwbedrijf Van Wijnen zet het komende jaar in Heerenveen een fabriek neer. Daar worden op termijn 4000 van zulke woningen per jaar gemaakt. "Wij doen dat met twee delen", zegt ceo Peter Hutten. "Op de locatie zetten we de woning dan in elkaar als lego." Op dit moment produceert Van Wijnen nog 400 prefab-woningen per jaar.

De afgelopen jaren heeft het bedrijf een aantal huizen ontwikkeld waarvan de bouwer denkt dat er de komende jaren veel vraag naar is. Het gaat bijvoorbeeld om gasloze (gezins-)woningen van rond de 100 vierkante meter met twee of drie slaapkamers. Volgens Hutten is de kostenbesparing dankzij de opschaling straks zo'n 30 procent.

Larissa woont in een prefab-woning in Assen. En dat voelt helemaal niet als bouwpakket, zegt ze:

Met name op de bouwplaats wordt veel tijd en daarmee kosten bespaard. "Een woning op de traditionele manier bouwen duurt honderd dagen, twintig werkweken dus", zegt Hutten. "Deze woningen monteren we in één dag."

Voor een blok van vijf woningen is daarmee een week nodig. "Daarna leggen we nog een tuin en een straat aan. Dat duurt twee weken. Binnen drie weken staat er dus een heel blok."

Ook op ontwikkelkosten zoals een architect wordt bespaard, "die heb je maar één keer nodig". Daar staat wel een forse investering vooraf van ruim 50 miljoen euro tegenover. En er is nog een grote uitdaging, ziet directeur Coen van Rooyen van branchevereniging NVB Bouw: de planning. "Als je zo'n enorme investering doet moet je zeker weten dat je de woningen kwijt kan."

"Als je tien woningen per dag maakt heb je ook tien bouwlocaties nodig", zegt van Rooyen. "Die krijgen we niet aangewezen."

"De meeste bouwbedrijven proberen het wel", ziet hoogleraar Peter Boelhouwer, maar volume krijgen is de grote uitdaging. "Als je zo'n fabriek hebt, moet je iedere week een paar woningen produceren. De productie moet doorgaan. Dat maakt het lastig." De onbekendheid bij opdrachtgevers helpt volgens Boelhouwer ook niet mee.

Concrete afspraken

Met Heerenveen en ook een aantal andere Friese gemeenten heeft Van Wijnen nu concrete afspraken gemaakt. "Er ligt een afspraak voor een paar honderd woningen op drie locaties", bevestigt Jaap van Veen, wethouder wonen in Heerenveen. Hij ziet de wachtlijsten voor sociale huur oplopen en verwacht ook voor betaalbare koopwoningen de komende jaren meer krapte op de Friese woningmarkt.

Met de afspraken in Friesland is er nog geen bestemming voor duizenden woningen per jaar, maar Van Wijnen wil de woningen uit de fabriek door het hele land gaan plaatsen. "We gaan de komende jaren van 1000, naar 2500 naar 4000 per jaar", zegt ceo Hutten. "Ondertussen ben je met marktpartijen bezig."