Brabantse snoepfabriek Lonka bestaat 100 jaar en krijgt gevelkunstwerk in Breda

Snoepfabrikant Lonka bestaat 100 jaar. Als eerbetoon aan de Bredase wortels van het bedrijf is er dit weekend een gevelkunstwerk onthuld op de plek waar van 1920 tot 1965 de eerste fabriek van London Caramel Works stond. Inmiddels is daar een woonwijk.

Beeldend kunstenares Mariëtte van der Meer uit Breda schilderde verschillende panelen die in lagen zijn aangebracht op de muur. Ook het bekende Lonka-meisje is afgebeeld. Als icoon van het merk siert zij vanaf de jaren 20 de bewaarblikken.

Het kunstwerk werd onthuld door Annie Vergouwen, die al 52 jaar voor het bedrijf werkt. Omroep Brabant zocht haar op in de snoepfabriek, die inmiddels is verhuisd naar Roosendaal.

'Willy Wonka' van het bedrijf

Een zoete geur vult de grote fabriekshal in Roosendaal. Verse blokjes noga en fudge karamel verlaten de transportband en, op weg naar zoetekauwen die ervan willen genieten. Ook de 69-jarige Vergouwen is dol op de snoepjes. Al meer dan een halve eeuw beleeft ze 'het geluk' om er iedere dag tussen te mogen werken.

Zij is eigenlijk de 'Willy Wonka' van de snoepfabriek. Gepassioneerd vertelt ze haar verhaal, alsof ze zich het personage uit Sjakie en de chocoladefabriek van Roald Dahl waant. Al 52 jaar lang stapt ze 's ochtends vroeg op haar fiets om vanuit haar woonplaats Nispen de 14 kilometer naar Roosendaal te rijden.

Annie kent het bedrijf op haar duimpje:

Lonka is dus afgeleid van London Caramel Works (de oorspronkelijke naam in de beginjaren was Lonca) en vindt zijn oorsprong in Breda. Daar werden in 1920 de eerste karamelblokjes en toffees gemaakt.

De zaken gingen goed en tien jaar later werd ook in het Belgische Essen een fabriek geopend. Toen veranderde de naam in Lonka, omdat de Franstalige Belgen de 'c' uitspreken als een 's' in plaats van een 'k'.

Essen bleef als enige vestiging over, toen in 1965 de fabriek in Breda dicht moest na jaren van klachten uit de buurt over roetaanslag. In Breda werd nog op kolen gestookt.

De zoetwarenfabrikant beleefde in de jaren 50 en 60 gouden tijden. Lonka bood werk aan 165 mensen. Maar de oliecrisis in de jaren 70 bracht een ommekeer. Er braken zware tijden aan. De fabriek draaide jarenlang verlies en uiteindelijk werd het personeelsbestand teruggebracht tot zo'n vijftien medewerkers.

Het is de West-Brabantse familie De Bock die het merk heeft gered van de ondergang. Ze namen in 1997 de zaak over brachten Lonka terug naar Brabant. Er werd fors geïnvesteerd in een moderne productiehal die in 2002 in Roosendaal verrees, maar de oude, blinkende koperen ketels in het gebouw onthullen dat de Brabantse zoetwarenfabrikant een rijke historie kent.

Inmiddels zorgen zo'n 80 medewerkers in de geautomatiseerde fabriek dat er jaarlijks 1 miljard snoepjes en chocolaatjes worden gemaakt, in totaal zo'n 10 miljoen kilo.

Ieder uur een snoepje

Annie Vergouwen gaat haar laatste maanden in als medewerker van Lonka. Op 8 december wordt ze zeventig jaar en neemt dan met pijn in het hart afscheid van 'haar' fabriek. Nooit meer elk uur een lekker snoepje van de band pakken voor zichzelf. Maar in haar hart zal Annie altijd het 'Lonka-meisje' uit Nispen blijven.

Het kunstwerk op de zijgevel van het woonhuis aan de Pioenroosstraat in Breda is onderdeel van het streetart museum 'Blind Walls Gallery'. Het is de bedoeling dat het er de komende jaren te zien is.