NOS en Nieuwsuur winnen Loep voor onderzoeksjournalistiek

De NOS heeft een Loep gewonnen, de jaarlijkse prijs voor onderzoeksjournalistiek, voor het verhaal over het bombardement van Nederlandse F-16's op de Iraakse stad Hawija in 2015. Daarbij vielen zeker zeventig burgerdoden. Het was een van de bloedigste aanvallen van de internationale coalitie in de strijd tegen IS.

Researchredacteuren Ben Meindertsma en Lex Runderkamp maakten het verhaal samen met journalisten Kees Versteegh en Jannie Schipper van NRC. De prijs werd uitgereikt in de categorie opsporende onderzoeksjournalistiek.

Het onderzoek van Nieuwsuur naar de paspoorthandel vanuit Malta won ook een Loep, in de categorie signalerende onderzoeksjournalistiek. Verslaggever Siebe Sietsma en redacteur Luuk Mulder ontdekten dat de regering van Malta in 2014 miljoenen euro's verdiende aan de verkoop van Maltese paspoorten.

Zowel de productie van de NOS als die van Nieuwsuur won eerder ook al een Tegel, de belangrijkste Nederlandse journalistieke prijs.

Journalist Bette Dam won voor haar boek Op zoek naar de vijand over Talibanleider mullah Omar de prijs in de Loep-categorie controlerende onderzoeksjournalistiek. De aanmoedigingsprijs ging naar Gidi Pols en Jochem van Staalduine van de Volkskrant, over de gevolgen van het faillissement van DSB.

Blijk van waardering

Elk jaar reikt de Vereniging van Onderzoeksjournalisten prijzen uit voor de beste Nederlandse en Vlaamse onderzoeksjournalistiek. "We zijn blij verrast. Het is fijn als je een blijk van waardering van collega's krijgt. Het is een vakjury van collega's die het een goed verhaal vonden", zegt researchredacteur Ben Meindertsma van de NOS.

"We hebben voor dit verhaal heel lang moeten aanmodderen en hadden nooit gedacht dat dit uiteindelijk zo'n goed verhaal zou worden. We hebben het een jaar geprobeerd. Toen het eindelijk lukte, was dat een groot moment."

Meindertsma en zijn collega Runderkamp hebben in de tussentijd niet stilgezeten. "We hebben sindsdien alweer vier verhalen gemaakt die hebben geleid tot debatten in de Tweede Kamer. In die zin is het verhaal nog niet af. Er zijn nog duizenden luchtaanvallen waarvan we niet weten waar en wanneer ze hebben plaatsgevonden. Defensie wil daar niks over zeggen. De echte vraag is wat er bij die andere aanvallen is gebeurd. Dat laat ons niet los."

Lex Runderkamp ging voor het verhaal naar Irak. "Ik was zo'n vijf jaar reizend verslaggever Midden-Oosten van de NOS en was al veel in Irak geweest. Toen Ben dit verhaal schetste en zei dat het moeilijk was om het bevestigd te krijgen, zei ik dat je beelden nodig hebt van de locatie om dit verhaal te kunnen presenteren."

"We moeten het gaan filmen, dacht ik. Hoe ligt die stad erbij? Als we die beelden en het verhaal daar niet hadden gehad, was het visueel veel minder hard binnengekomen, ook in de politiek. Door die beelden is het gaan leven. Ben roept altijd dat ik mijn leven ervoor heb gewaagd, maar zo ervaar ik dat niet."

NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff is trots op beide collega's. "Het is een welverdiende erkenning voor hun doorzettingsvermogen en journalistieke kwaliteit. En voor een heel belangrijk verhaal, omdat het voor zoveel staat."

De uitreiking gisteravond in Amsterdam, was soberder dan anders vanwege de coronamaatregelen.