Thaise jongeren willen een minder machtige koning en betere toekomst
Thai demonstreren wel vaker tegen de overheid, maar zelden tegen het koningshuis. Kritiek op koning Maha Vajiralongkorn of zijn directe familie kan bestraft kan worden met een gevangenisstraf tot wel 15 jaar.
Toch gaan mensen sinds begin juli bijna dagelijks de straat op. Ook dit weekend staan er protesten gepland: organisatoren verwachten zaterdag meer dan 50.000 mensen. Dat zou het grootste protest tot nu toe zijn.
Het zijn met name jongeren - en dan vooral vrouwen en mensen uit de lhbti-gemeenschap - die de macht van de monarchie openlijk in twijfel durven te trekken.
Radicale veranderingen
Studenten aan de maatschappijkritische Thammasat Universiteit in Bangkok zijn de drijvende kracht achter de demonstraties. Zij eisten aanvankelijk vooral drie dingen: het aftreden van de regering, het herschrijven van de grondwet en een einde aan de vervolging van dissidenten.
Maar al snel ging een deel van de actievoerders een stap verder. Volgens hen is het werkelijke probleem in Thailand de macht van het koningshuis en dan vooral de onaantastbaarheid van de koning. "Voor deze studenten is hervorming niet genoeg, ze willen radicale verandering van de Thaise samenleving", zegt activist en academicus Kath Khangpiboon uit Bangkok.
Moreel bankroet
De excentrieke koning is door zijn levensstijl lang niet zo geliefd als zijn vader Bhumibol, die in 2016 overleed. Vajiralongkorn heeft de reputatie van een playboy. Hij promoveerde zijn minnares tot koninklijke concubine, een titel die sinds 1921 niet meer gebruikt is in Thailand. Ook gaf hij zijn overleden hond een vierdaagse boeddhistische begrafenis.
De meeste Thai vinden het vooral verwerpelijk dat hij het grootste deel van het jaar in een hotel in Beieren woont, in plaats van bij zijn bevolking. In hun ogen is hij moreel bankroet en dat maakt het makkelijker om zijn macht in twijfel te trekken.
De kritiek op de overheid gaat dieper dan alleen de levensstijl van de koning. Activisten zijn vooral boos over de groeiende ongelijkheid in het land. De elite, gevormd door enkele extreem vermogende families, de legertop en het koningshuis, krijgt steeds meer macht. Dit leidt ertoe dat jonge Thai weinig kansen zien in hun eigen land.
Deze groep van 20-jarigen heeft geen geforceerd gevoel van liefde voor de monarchie.
Volgens politicoloog en activist Pavin Chachavalpongpun heeft deze generatie een andere kijk op de monarchie. "Veel twintigers hebben geen geforceerd gevoel van liefde voor de monarchie, en zijn niet bang om de straat op te gaan. Zoals mensen van mijn generatie dat wel hebben."
Ook online groeit de kritiek op de Thaise monarchie. Chachavalpongpun zette de populaire Facebookpagina Royalist Marketplace op, waar een miljoen leden spottende berichten over het koningshuis plaatsen.
De overheid dwong Facebook die pagina voor Thaise bezoekers te blokkeren, maar er werd snel een nieuwe pagina in het leven geroepen. Die had binnen no-time een half miljoen volgers, zegt Chachavalpongpun, die zich heeft voorgenomen voor elke geblokkeerde pagina weer een nieuwe op te richten.
Lhbti'ers
De demonstraties van deze zomer zijn ook anders dan in eerdere jaren, omdat jonge vrouwen en de lhbti-gemeenschap een grote rol spelen. "Dit is de eerste keer dat die gemeenschap een boodschap kan overbrengen naar de Thaise bevolking, over de onderdrukking van gemarginaliseerde groepen", zegt academicus Khangpiboon, zelf een transvrouw.
Tijdens demonstraties worden er modeshows gehouden of laten vrouwelijke studenten hun haar kort knippen, iets dat ingaat tegen de huisregels van de meeste Thaise universiteiten en hogescholen. "Het staat voor het breken met traditie en het losmaken van de controle van de overheid wat deze jongeren doen", zegt Chachavalpongpun.
