GroenLinks past wetsvoorstel vertrekboete aan

GroenLinks komt met een nieuwe versie van zijn wetsvoorstel voor een vertrekboete voor bedrijven. De belangrijkste wijziging is dat de exit-heffing straks niet alleen voor grote bedrijven geldt, maar voor alle bedrijven.

Daarnaast is nu duidelijk gemaakt dat de taks voor rekening komt van de aandeelhouders en niet van het bedrijf zelf. De wijzigingen staan in een brief van GroenLinks-Kamerlid Snels aan de Tweede Kamer.

Het wetsvoorstel van GroenLinks moet voorkomen dat bedrijven de Nederlandse dividendbelasting kunnen omzeilen door naar het buitenland te verhuizen. In eerste instantie zou de vertrekboete alleen gelden voor bedrijven met een omzet van minimaal 750 miljoen euro per jaar. Het voorstel werd daarom gezien als een manier om de verhuisplannen van multinationals als Unilever en Shell te dwarsbomen.

Unilever gaf al aan dat de voorgenomen verhuizing van het hoofdkantoor niet de moeite waard is als het wetsvoorstel wordt aangenomen. Het is overigens nog maar de vraag of er een meerderheid voor het wetsvoorstel is in de Tweede Kamer.

De Raad van State heeft vorige week een advies over de wet aan Snels gestuurd. Voor partijen kan dat oordeel belangrijk zijn voor hun overweging om voor of tegen te stemmen. Maar voorlopig heeft Snels het advies nog niet openbaar gemaakt.

Illegale staatssteun

De eerste versie van het wetsvoorstel leverde een storm van kritiek op van multinationals en hun belangenclubs. Die stelden dat kleine bedrijven door het wetsvoorstel voorgetrokken zouden worden, omdat het alleen gold voor bedrijven met een mega-omzet. Het zou zelfs een vorm zijn van illegale staatssteun aan het mkb.

"Die kritiek begreep ik", zegt Jan van de Streek, hoogleraar belastingheffing aan de Universiteit van Amsterdam. Van de Streek was ook adviseur voor GroenLinks bij het schrijven van het wetsvoorstel. "Juridisch was het belangrijk om de wet voor alle bedrijven te laten gelden."

Volgens Van de Streek maakt de wijziging in de praktijk niet zoveel uit. "Als het mkb zaken gaat doen in het buitenland verplaatsen ze hun hoofdkantoor niet. Dan richten ze een dochterbedrijf op." Oftewel: mkb'ers gaan vrijwel nooit geraakt worden door de voorstelde vertrekboete.

'Tweede winstbelasting'

Een ander kritiekpunt van de grote bedrijven was dat de vertrekboete een soort tweede winstbelasting zou worden. Daarbij gingen de critici ervan uit dat de boete betaald moest worden door het bedrijf zelf. "In zo'n geval zou het inderdaad een soort extra winstbelasting zijn. En dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn", zegt Van de Streek. "Dat staat haaks op heel veel internationale afspraken."

In de brief verduidelijkt Snels daarom dat niet het bedrijf dat dividend uitkeert de exit-heffing moet betalen, maar de aandeelhouders die dat dividend ontvangen. Net als bij de gewone dividendbelasting. Daarmee schept Snels vooral duidelijkheid voor de aandeelhouders van Unilever. Die komen maandag samen voor de aandeelhoudersvergadering met als belangrijkste agendapunt: de verhuizing van het bedrijf.

Mogelijk meer wijzigingen

Een andere kleine wijziging is de ingangsdatum. Die was oorspronkelijk op 10 juli jongstleden, waardoor de wet met terugwerkende kracht zou ingaan. In het nieuwe voorstel gaat de wet, nog steeds met terugwerkende kracht, vandaag in.

Het zou kunnen dat Snels nog meer wijzigingen doorvoert. Hij bestudeert het advies van de Raad van State nog. Als dat nog aanleiding geeft tot wijzigingen, voert Snels ze door in het uiteindelijke wetsvoorstel dat hij binnenkort met alle wijzigingen naar de Tweede Kamer stuurt.