Quarantaine en reisbeperkingen: zo verging het de NOS-correspondenten

Voor veel NOS-correspondenten, die het hele jaar in het buitenland wonen, is de zomer het moment om terug te komen naar Nederland. Om familie te zien, dingen te regelen en vakantie te vieren.

Maar net als veel reizigers in Nederland kregen ook zij de afgelopen zomer te maken met reisbeperkingen, en soms met verplichte quarantaine. Hoe verloopt zoiets in het buitenland? En hoe streng zijn de regels daar? Vier opvallende verhalen, vanuit de hele wereld.

Londen: afgeschrikt door hoge boetes

Te beginnen in Londen, waar correspondent Tim de Wit momenteel het laatste weekend uitzit van zijn verplichte quarantaine. Die begon bijna twee weken geleden, na een familiebezoek in Nederland.

"Ik had mijn familie al zeven maanden niet gezien. Toen ik er pas enkele dagen was, veranderde het reisadvies vanuit Groot-Brittannië. Ik heb toen voor mezelf de afweging gemaakt om te blijven. Dan maar 14 dagen quarantaine aan mijn broek."

Die tijd mag De Wit in zijn eigen huis doorbrengen. Dat valt al met al best mee, vindt hij. "Ik heb het voordeel dat ik vanuit huis op de radio kan, en dat ik vanaf mijn balkon live op televisie kan. Verder ben ik nu al wat verhalen aan het voorbereiden voor als ik straks weer naar buiten mag."

Hoewel de quarantaine in het Verenigd Koninkrijk verplicht is, heeft hij tot nog toe nog geen controle gehad. "Op de site van de regering staat dat je gebeld kan worden of dat er een controleur kan langskomen. Maar ik heb nog niks gehoord. Ik begrijp dat maar 1 op de 5 mensen echt gecontacteerd wordt."

Volgens hem gaat de Britse regering vooral uit van de afschrikkende werking van een hoge boete: 1000 pond voor wie de quarantaine-regels overtreedt. "De Britten hebben een methode ingevoerd van zware straffen, maar weinig controle. Waarschijnlijk omdat ze er de mensen niet voor hebben."

Peking: hardlopen op de hotelkamer

Heel anders verging het China-correspondent Sjoerd den Daas, die eind juli terugkeerde vanuit Nederland naar Peking. In Shanghai, waar hij landde, wachtte hem 2 weken verplichte opsluiting in een hotel.

"Even na de landing moesten we ons paspoort inleveren. Dat kregen we pas terug nadat we op een bus waren gestapt, die ons naar het hotel bracht. Zo werd voorkomen dat we de quarantaine zouden ontlopen."

"Eenmaal in de hotelkamer werd ons aangeraden twee keer per dag het raam een halfuur open te zetten, en vooral veel te bewegen. Dus ben ik gaan hardlopen rond mijn bed, afgewisseld met opdruksessies."

Maar aan het einde van de quarantaine was de fut er wel uit. "Twee keer per dag werd er op gezette tijden eten gebracht, dat was niet buitengewoon smakelijk. Na twee weken instant-noedels met banaan ben je wel toe aan een gevarieerder ontbijtje."

"Dat je niet zelf kan kiezen wat je wanneer eet of drinkt en ook geen alcohol mag nuttigen, was wel wennen", vond hij. Tegelijk benadrukt Den Daas dat het China op die manier wel goed lukt om nieuwe uitbraken te voorkomen.

"Zodra je weer naar buiten mag, kom je eigenlijk terug in een wereld waarin corona niet meer bestaat. Je hoeft geen afstand te houden, kroegen en restaurants zijn open en binnen China kan je makkelijk reizen. Ook zijn mondkapjes op de meeste plekken in Peking niet langer verplicht."

Nieuwe besmettingen worden in China nauwelijks nog vastgesteld, de laatste dagen testten alleen mensen die uit het buitenland kwamen positief. "Die quarantaine is dus eigenlijk de prijs die je betaalt om wat van je vrijheid terug te krijgen, als je China weer in komt."

Washington: omweg via de Antillen

Opvallend was ook de reis van correspondent Lucas Waagmeester, die deze zomer zijn standplaats Turkije inruilde voor de VS. "Je probeert zo'n verhuizing altijd zo goed mogelijk te regelen, er een zachte landing van te maken. Dit was eerder een stuiterende noodlanding", kijkt hij terug.

Zijn omzwervingen begonnen in maart, toen Waagmeester met zijn gezin in allerijl Istanbul verliet. "We wisten dat, als er een lockdown zou komen in Turkije, die erg streng zou zijn. Dus hebben we in anderhalve dag ons huis leeggehaald en onze spullen verscheept. Zelf bemachtigden we een plek op een van de laatste vluchten naar Amsterdam."

Het plan was om enkele weken later vanuit Nederland naar Washington te reizen, maar toen ook de VS een inreisverbod uitvaardigde, zat hij vast.

Een tijdlang werkte Waagmeester op de NOS-redactie in Hilversum, maar het doel was om zo snel mogelijk de VS te bereiken. "De verkiezingen komen eraan, de collega's konden wel wat extra hulp gebruiken. Bovendien stonden al onze spullen op ons te wachten in de haven van Baltimore."

De uitweg werd een omweg via de Nederlandse Antillen, waar vanaf juli weer reizigers uit Nederland welkom waren. Twee weken bracht Waagmeester met zijn gezin door op Aruba, van waaruit ze toen mochten doorvliegen naar Washington. "Een paar weken geleden hebben we hier een huis gevonden, en eindelijk die spullen uit de loods opgehaald. Elke dag pakken we wat uit."

De omweg was een goeie beslissing, zegt Waagmeester. Nog steeds is volstrekt onduidelijk wanneer de VS het inreisverbod voor Europeanen versoepelt. "Inmiddels is dat niet heel rationeel meer: het aantal besmettingen in Europa is veel lager dan in de VS zelf. Als je mensen spreekt die het zouden moeten weten, bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld, blijkt dat zij geen flauw idee hebben. Er is daarover geen debat. Op een dag gaat Trump wakker worden en beslissen dat het over is. Tot die tijd weet niemand het."

Kaapstad: quarantaine om gezondheidsredenen

Een verre reis zat er voor Afrikacorrespondent Elles van Gelder afgelopen zomer niet in. Haar quarantaine was niet verplicht, maar wel nodig. Bij Van Gelder werd begin dit jaar een agressieve vorm van borstkanker vastgesteld. Terwijl het aantal corona-besmettingen in haar woonplaats Kaapstad snel steeg, werd zij nog behandeld met chemotherapie.

"Opeens ben je niet alleen borstkankerpatiënt, maar val je ook in de risicogroep. Ik heb toen bedacht dat het handig was mezelf zoveel mogelijk van de wereld af te sluiten." Niet lang daarna begon in Zuid-Afrika een strenge lockdown, en werd onnodig naar buiten gaan voor iedereen verboden.

Van Gelders kinderen gingen dus niet naar school en haar man deed maar een keer per week de boodschappen. Zelf ging ze alleen de deur uit voor ziekenhuisbezoeken. "De ritjes voelden gek genoeg als een uitje. Dan zag ik weer iets van de wereld."

Ook werken deed Van Gelder vanuit huis. Niet makkelijk, vertelt ze, wanneer je eigenlijk een continent met 54 landen hoort te bereizen. "Gelukkig heb ik een groot netwerk van deskundigen en lokale journalisten op het continent die ik kan bellen voor informatie. En met cameraman Sven Torfinn, die in Kenia woont, heb ik op afstand reportages kunnen maken."

Na veertig dagen quarantaine ging Van Gelder weer wandelingen maken. "Ik miste de natuur ontzettend, vooral als uitlaatklep. Op mijn to do-lijstje stonden lange tijd alleen maar kanker, kinderen en werk. Even buiten zijn was een verademing."

Zo'n twee weken geleden besliste ze om de zelfopgelegde quarantaine te doorbreken. Haar behandeling zat er toen al enkele weken op, en bleek goed te zijn aangeslagen. "Ik had mezelf voorgenomen om begin september weer op pad te gaan voor reportages, als ik voldoende aangesterkt was. Maar anderhalve week geleden maakten we voor het journaal een reportage over geweld tegen vrouwen, waarvoor ik de interviews graag zelf wilde doen. Toen ben ik voor het eerst weer de straat opgegaan."

"Het was bevrijdend natuurlijk", vond Van Gelder, al moest ze even wennen. "Mijn thuis was een soort cocon geworden, waardoor niemand kon zien hoe mijn haar uitviel en mijn huid steeds grauwer werd door de chemo. Het was beperkt maar voelde tegelijkertijd veilig."

Bovendien merkt ze dat Zuid-Afrikanen de neiging hebben om de regels nogal vrij te interpreteren. "Mensen hebben zo'n mondkapje op hun kin omdat het verplicht is, maar verder is alles open en druk. Mensen die tegen je praten, komen vaak steeds dichter bij je staan."

Reizen zit er de komende maanden nog niet in, denkt ze. "Ik ga ervan uit dat Zuid-Afrika het grootste deel van dit jaar nog wel op slot zit." Zelf is Van Gelder vooral opgelucht dat ze in haar eigen stad weer naar buiten kan. "Ik heb het geteld: in totaal ben ik 145 dagen bijna van de buitenwereld afgesloten geweest. Dat plaatst die tien dagen quarantaine die Nederland aanraadt misschien wel in perspectief."