'Catastrofale' krimp van de Nederlandse economie: min van 8,5 procent

De economie is in het tweede kwartaal met 8,5 procent gekrompen ten opzichte van een kwartaal eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van eerste cijfers. De recorddaling is voor meer dan de helft het gevolg van huishoudens die minder hebben uitgegeven. Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, noemt de krimp catastrofaal.

Van Mulligen: "Dit is met niks te vergelijken. Zelfs in de depressie van de jaren 30 kromp de Nederlandse economie niet zo hard als nu. Het jaar is natuurlijk nog niet voorbij. Maar de Nederlandse economie is nu in een half jaar tijd wel met 10 procent gekrompen. Dat soort cijfers zie je normaal gesproken alleen in tijden van oorlog."

Lockdown hakt erin

Dat de klap hard zou zijn, werd al verwacht. Het eerste kwartaal van dit jaar kromp de economie ook, met 1,5 procent, terwijl januari en februari nog goede maanden waren. De twee weken lockdown in maart waren genoeg om de economie uiteindelijk te laten krimpen. De cijfers over het tweede kwartaal gaan over de maanden april, mei en juni: twee volle maanden daarvan zat Nederland in een gedeeltelijke lockdown.

Het CBS meldt niet alleen de daling ten opzichte van het kwartaal ervoor, maar ook ten opzichte van een jaar eerder. In 2020 is voor het eerst sinds 2013 weer een krimp waargenomen.

Onderstaande grafiek toont die verandering van het bruto binnenlands product:

Het CBS houdt sinds 1987 kwartaalcijfers van de economische groei bij. Nog nooit was een daling zo groot als het afgelopen kwartaal. Het vorige dieptepunt lag in het eerste kwartaal van 2009, toen de economie met 3,6 procent kromp van kwartaal op kwartaal.

In andere Europese landen is de klap groter. Zo kromp in Duitsland de economie in het tweede kwartaal 10,1 procent, in Spanje met 18,5 procent en in het Verenigd Koninkrijk met 20,4 procent. Ook was de krimp in Nederland kleiner dan het gemiddelde in de eurozone.

Steunmaatregelen vingen hardste klap op

Hoewel de klap voor Nederland historisch groot is, is de schok wel gedempt door alle steunmaatregelen van de overheid. In het tweede kwartaal kregen zo'n 3 miljoen mensen inkomenssteun via de overheid. Het grootste deel daarvan, zo'n 2,65 miljoen mensen, werden door hun werkgever doorbetaald met loonsubsidie. Zo'n 375.000 zzp'ers kregen een aanvulling tot het sociaal minimum.

Ook konden bedrijven een tegemoetkoming van 4000 euro krijgen voor de vaste lasten. Ruim 200.000 bedrijven hebben daar in het tweede kwartaal gebruik van gemaakt. Wat de Nederlandse economie nog te wachten staat wanneer de steunmaatregelen ophouden, is onduidelijk.