'Rekening van energietransitie ligt vooral bij MKB'ers en niet bij grootverbruikers'
Vooral het midden- en kleinbedrijf levert een grotere bijdrage aan de verduurzaming van de industrie dan de twaalf grootverbruikers, concludeert Milieudefensie. Bedrijven als fietsfabrikanten of industriële bakkerijen betalen momenteel veel meer aan belasting dan de twaalf grootste industriebedrijven, stelt de organisatie op basis van informatie die is opgevraagd via de Wet openbaarheid bestuur (Wob).
Vorig jaar werd in het klimaatakkoord afgesproken dat bedrijven meer moeten gaan bijdragen aan de zogenoemde Opslag Duurzame Energie (ODE). Dit is een energiebelasting die boven op de belasting komt die bedrijven betalen op basis van hoeveel energie ze gebruiken.
Het extra geïnde belastinggeld moet er ook toe leiden dat lasten van de energietransitie minder bij de huishoudens komt te liggen. Huishoudens betalen dit jaar dan ook minder aan energiebelasting.
Met deze belasting wordt het stimuleringsfonds gevuld waar bedrijven een beroep op kunnen doen als zij willen verduurzamen. Maar de grootverbruikers lijken nu hier veel minder aan bij te dragen. "Dit is onbegrijpelijk. Zij betalen niet alleen minder energiebelasting, zij krijgen geld toe. Het wordt tijd dat zij echt hun eigen verduurzaming betalen", zegt Freek Bersch van Milieudefensie.
'Shell draagt 75 keer minder bij'
Milieudefensie concludeert dat mkb'ers de verduurzamingspot voor 80 procent vullen. De twaalf grootverbruikers, zoals Shell en Tata Steel, betalen 20 procent. Toch zijn deze bedrijven volgens de milieuorganisatie samen goed voor meer dan 65 procent van de totale CO2-uitstoot van de Nederlandse industrie.
"De olieraffinaderij van Shell legt gemiddeld per ton broeikasgas 75 keer minder in dan onder meer fietsfabrikanten, machinebouwers en metaalbewerkers", zegt Bersch. "Opvallend is dat zelfs ziekenhuizen en het onderwijs meer betalen voor de verduurzaming van Nederland."
Een bedrijf als Tata Steel zou zelfs helemaal niet bijdragen aan de Opslag Duurzame Energie. Het is al langer bekend dat grote bedrijven veel vrijstellingen hebben waardoor zij relatief weinig energiebelasting betalen. Maar Milieudefensie benadrukt dat deze extra energiebelasting dit een beetje zou moeten rechttrekken. Vooral omdat juist deze bedrijven waarschijnlijk relatief meer van de subsidiepot gebruik zullen maken omdat zij meer uitstoten.
Het kan niet zo zijn dat alle lasten van de energietransitie bij het mkb worden neergelegd.
De Tweede Kamer nam vorig jaar nog een motie aan die moest voorkomen dat het midden- en kleinbedrijf zou opdraaien voor de kosten van de energietransitie. "Minister Wiebes heeft gezegd dat grootverbruikers hun eigen broek moeten ophouden. Maar alles behalve dat gebeurt nu. Het grootbedrijf gebruikt 80 procent van het potje en vult het slechts voor 20 procent", zegt Gerard Wyfker van Metaalunie, de organisatie van metaalverwerkende bedrijven.
Den Haag lijkt volgens Wyfker het grootbedrijf met rust te willen laten vanwege de grote status die deze bedrijven genieten. "Burgers lijken ontzien te worden omdat zij ook gezien worden als stemmer. Het kan niet zo zijn dat alle lasten van de energietransitie dan maar bij het mkb worden neergelegd."
De Metaalunie denkt dat het deels ook komt doordat de lobby van de grote bedrijven veel sterker lijkt te zijn. "Ik verwijt het mezelf ook dat wij kennelijk niet goed in staat zijn geweest onze belangen beter te behartigen." Er moet volgens Wyfker dan ook de komende tijd een pittige discussie worden gevoerd over het verdelen van de lasten van de energietransitie.
Reactie ministerie
In reactie laat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat weten de tarieven voor de extra energiebelasting eerder dit jaar al te hebben verhoogd voor de grootverbruikers. Volgens Milieudefensie staat dit ook in de notitie. "Waar het om gaat, is dat het ministerie nog steeds de grootverbruikers en grootste vervuilers ontziet en de rekening legt bij de industriële mkb-bedrijven", zegt Bersch.
Verder kaart het ministerie aan dat alle bedrijven gebruik kunnen maken van het verduurzamingspot. Maar volgens de Metaalunie krijgen de grootgebruikers op dit moment veel meer uit deze pot.
