Zeeuwse boeren denken aan stoppen met fruit- en uienteelt om zoetwatertekort

Het zoetwatertekort wordt in de provincie Zeeland een steeds groter probleem. Er valt te weinig regen, en daar hebben boeren last van. Sommigen denken er daarom over om te stoppen met fruit- en uienteelt, meldt ZLTO.

Als het weinig of niet regent is het vooral voor Zeeland moeilijk om aan zoet water te komen, zegt Gert van Kralingen, bestuurder bij Waterschap Scheldestromen.

"We zitten hier in een unieke delta en hebben te maken met zoutwaterinvloeden. De twee enorme waterlichamen, de Ooster- en Westerschelde, snijden dwars door onze provincie en dat houdt in dat we bijna overal te maken hebben met zout of brak water. Daarmee kun je het land niet beregenen. Dat kan pas onder een bepaalde zoutwaarde en dat water is in onze provincie maar beperkt beschikbaar."

Het Volkerak-Zoommeer is wel zoet. "Het is één van de grootste zoetwaterbekkens van Nederland en daar maken de boeren de afgelopen jaren dankbaar gebruik van", zegt Hendrik-Jan ten Cate van ZLTO tegen Omroep Zeeland. Er zijn wel plannen om het te verzilten.

Volgens Ten Cate zou er een netwerk van leidingen moeten worden aangelegd van het meer naar de verschillende Zeeuwse eilanden, zodat op meer plekken gebruik gemaakt kan worden van het zoete water.

Droge voeten

Ook wordt nagedacht over manieren om zoet water beter op te slaan. "Over het hele jaar gemeten hebben we geen tekort aan water. Het valt alleen op de verkeerde momenten", zegt Van Kralingen. "Dus proberen we onder bepaalde omstandigheden de kreekruggen (hoger gelegen stukken land) in het najaar en de winter te vullen, zodat die bel met zoet water groter wordt. En bij langdurige droogte halen we het water er weer uit."

Volgens Joris Baecke verdwijnen "hele vrachten" zoet water in de Westerschelde. "Het watersysteem is gebaseerd op droge voeten houden, maar in zomer zou water niet snel afgevoerd moeten worden. Dat water moet je opvangen of omleiden. Dat vergt forse investeringen, maar die doe je voor de lange termijn."

Ook andere boeren denken mee over manieren om het tekort aan zoet water op te lossen. Zo is er op Walcheren een waterhouderij ontwikkeld waarbij afstroom van duinwater beter wordt benut. En op Tholen zijn er boeren die zelf een gemaal hebben gemaakt om zoute en zoete polders van elkaar te scheiden.

Maar terwijl er manieren worden bedacht voor hoe om te gaan met het zoetwatertekort, is er nog geen echte oplossing. En de telers hebben het moeilijk. "Door het droge voorjaar kwam de teelt heel moeilijk op gang. Daardoor ervaar ik de droogte als nog ingrijpender dan in 2018, toen het ook heel erg was", zegt Joris Baecke. , zegt Joris Baecke, akkerbouwer in Zeeland en vicevoorzitter van ZLTO.

Goede bodem en mild klimaat

Hij weet dat Zeeuwse landbouwers graag uien en fruit willen blijven telen, gewassen die al lange tijd veel voorkomen in de provincie. "We hebben een goede bodem voor uien- en fruitteelt en we hebben een mild klimaat. Dat is belangrijk voor die gewassen. We hebben ook zeewind, waardoor we minder strenge nachtvorst hebben in het voorjaar. Ook zitten we qua logistiek gunstig: in de buurt van een aantal grote havens zodat we onze producten makkelijk kunnen exporteren. We hebben dus echt veel voordelen, maar we hebben er wel zoet water voor nodig."

Baecke denkt dat boeren dit najaar de balans opmaken en dan bekijken of het nog wel de moeite is om bepaalde gewassen te telen. "Degenen die geen beschikking hebben over zoet water, zullen misschien stoppen, of investeren in zoetwatermaatregelen. De situatie nog maar eens een jaartje aankijken, is denk ik niet meer realistisch."

De telers zullen zich mogelijk gaan focussen op bijvoorbeeld granen, die minder gevoelig zijn voor zout water. "Maar je kan met alleen granen geen rendabel bedrijf hebben. Je moet ook wat hoogwaardige teelten hebben."