Vitale bedrijven willen snellere coronatests, want hebben personeel hard nodig
Wie zich wil laten testen op corona, kan niet altijd direct terecht bij de teststraat en wacht al snel meer dan een dag op de uitslag. Die wachttijden zijn een probleem, omdat het niet de bedoeling is dat iemand op de werkvloer komt als de testuitslag nog onbekend is. Werkgevers krijgen daardoor soms de roosters niet rond en werknemers met flexcontracten zijn bang dat ze salaris mislopen of zelfs hun baan verliezen en gaan daarom toch aan het werk.
Werkgevers vrezen voor de gevolgen van een tweede golf als testen niet sneller kunnen worden afgenomen en verwerkt. Bedrijven in vitale sectoren, zoals de zorg en de voedselbranche, eisen daarom voorrang bij testen. Een oplossing is nog niet gevonden.
VNO-NCW en MKB Nederland zien de worsteling van bedrijven, die aan de ene kant een veilige werkomgeving willen creëren, maar waar aan de andere kant veel werk aan de winkel is. Ook deze belangenclubs willen een snelle verbetering van wacht- en doorlooptijden. "Het is essentieel dat testen snel en soepel gaat. Voor de samenleving, voor de economie en gewoon omdat je het zelf snel wil weten", zegt VNO-NCW. "Gelukkig erkennen de GGD'en deze problematiek en zijn ze er druk mee bezig."
Vakkenvullers en caissières
Een van die branches waarbij personeel fysiek aanwezig moet zijn, is de voedsel- en logistieksector, zoals supermarkten. Om personeel niet onnodig lang thuis te laten zitten, zit brancheorganisatie CBL om de tafel met de overheid om voorrang van personeel bij testen te krijgen.
Mensen die in nauw contact zijn geweest met een coronapatiënt, moeten nu verplicht twee weken in quarantaine - ook als ze geen klachten hebben. Dat is volgens de supermarkten onwerkbaar. "Er werken veel jongeren bij supermarkten. Die hebben vaak huisgenoten en als een van hen ziek wordt, moet het hele huis thuisblijven", zegt een woordvoerder. "Dat kan problemen opleveren nu het aantal besmettingen weer oploopt."
'Borrel met elkaar drinken'
De supermarkten willen dat werknemers sneller kunnen testen, om te voorkomen dat personeel onnodig in quarantaine gaat en er personeelstekorten ontstaan. "Er zijn nu nog geen extreme situaties", zegt een woordvoerder. "Maar we willen voorkomen dat die ontstaan. Als een medewerker ziek is, kunnen ook veel collega's uit een bron- en contactonderzoek komen. Bijvoorbeeld omdat ze na het werk een borrel met elkaar hebben gedronken."
Dat het nog 'te doen' is, heeft volgens de branche vooral te maken met de kleine contracten in de supermarktwereld. "Vakkenvullers of caissières werken vaak een aantal uur op een dag. Als een enkele medewerker ziek is, is dat op te vangen. Maar als die groep groter wordt, kan dat tot problemen leiden."
Student Sasha Koevoets (22) werkt parttime op de broodafdeling van Albert Heijn. Zijn leidinggevende meldde hem direct ziek toen hij aangaf te gaan testen. Hij had griepachtige verschijnselen. "Veel begrip dus. Gelukkig was deze uitslag negatief."
Omdat de uitslag sneller kwam dan verwacht, is Koevoets nu nog een paar dagen uitgeroosterd. "Het is jammer dat ik inkomsten misloop, maar uiteindelijk vind ik het grotere goed belangrijker en wil ik dat iedereen gezond is. Ik heb maar een zwembadje opgezet met dit weer. Het is geen straf dat ik niet voor de ovens hoef te staan."
Koevoets denkt niet dat al zijn vrienden en collega's hetzelfde zouden doen. "Ik vrees dat een aantal toch zou doorwerken bij klachten. Ik heb collega's die afhankelijk zijn van hun salaris. Ook al weten zij diep van binnen dat ze met klachten thuis moeten blijven."
Je moet in deze crisis echt je mannetje staan.
FNV heeft geen cijfers over hoeveel werknemers doorwerken bij klachten. Wel krijgt de vakbond veel vragen over rechten. "Als je iets mankeert, blijf dan thuis. Je hoeft als werknemer niet eens te zeggen dat je een test laat doen", zegt FNV-bestuurder Mari Martens.
De coronacrisis vraagt volgens hem veel van mensen. "Je moet in deze crisis echt je mannetje staan. Doe je dat niet, dan word je onder druk gezet. Dat gebeurt vooral bij uitzendkrachten en mensen met tijdelijke contracten, bijvoorbeeld in supermarkten en distributiecentra."
De macht van werkgevers is in flexgevallen te groot, zegt Martens. "Dan moet je als werknemer behoorlijk assertief zijn. Anderzijds kan je je afvragen hoe assertief je kunt zijn als er een risico is dat je geen contractverlenging krijgt."