Bekijk hier de bevrijdingsjournaals over het einde van WOII
De oorlog in Nederland is al maanden voorbij, maar nog steeds goed zichtbaar. Veel is kapotgeschoten, gebombardeerd of onder water gelopen. Nederland raapt de brokstukken bij elkaar. Ondertussen zijn er nog veel landgenoten spoorloos. Keren deze dwangarbeiders, politieke gevangenen en joodse gedeporteerden ooit nog terug?
In Azië is de oorlog nog in volle gang en lopen de spanningen steeds hoger op. Amerika zet een nieuw, vernietigend wapen in: de atoombom. Er vallen alleen al in Hiroshima in één klap 70.000 doden. Amerika hoopt Japan zo op zijn knieën te krijgen, wat uiteindelijk lukt op 15 augustus. Voor Nederlands-Indië begint hierna een onzekere periode.
We volgen deze gebeurtenissen op de voet in de laatste serie bevrijdingsjournaals. Bekijk ze hieronder, met het nieuwste journaal bovenaan.
Dag 10: Capitulatie Japan
Japan heeft gecapituleerd! De Tweede Wereldoorlog is voorbij. Dat heeft de keizer bekendgemaakt in een speech, die nogal wat verwarring opriep bij de bevolking, vertelt Sjoerd den Daas vanuit Tokio.
In Nederlands-Indië zitten de Japanners ondertussen nog stevig in het zadel. De 140.000 Nederlanders die er opgesloten zitten in kampen, hebben geen flauw benul dat de oorlog voorbij is.
Dag 9: Droge voeten
Deze uitzending doet Tanja Braun verslag van de voedselsituatie: "De realiteit is dat er drie maanden na de bevrijding een tekort is aan eigenlijk alles." Martijn Bink is in Walcheren, dat nog steeds onder water staat. De huizen staan blank en mensen leven op hun zolder om droge voeten te houden.
Dag 8: Seksuele moraal
Er zijn nog 30.000 Canadese militairen in Nederland en die vallen in de smaak bij de Nederlandse meisjes, vertelt Martijn Bink. "In deze zwoele zomer staan de kranten vol met artikelen over de zedeloosheid, de losbandigheid en de veranderende seksuele moraal."
Ondertussen staat Lex Runderkamp op het station van Bergen op Zoom, waar treinen vol terugkerende dwangarbeiders aankomen. Iedere dag stroomt het er vol met mensen die hopen hun dierbare terug te zien.
Dag 7: Diepe rouw
Meer dan 100.000 vermeende landverraders zitten achter slot en grendel, in afwachting van berechting. Kysia Hekster vertelt vanuit Kamp Vught dat de oud-verzetsstrijders die hen bewaken zich "niet bepaald zachtzinnig" gedragen. Martijn Bink staat onderwijl in Putten, dat in diepe rouw is. Hier wordt langzaam duidelijk dat de meeste mannen die tijdens de grootschalige razzia in september 1944 zijn opgepakt door de Duitsers, nooit meer zullen terugkeren.
Dag 6: Ordinair potje landjepik
Emmerich wordt Emmerik en Osnabrück wordt Osnabrugge. Tenminste, als het aan een deel van de Nederlanders ligt. Die willen dat ter compensatie van de oorlogsschade een deel van Duitsland wordt geannexeerd. De geallieerden vinden dit idee "een ordinair potje landjepik", vertelt Wouter Zwart vanuit Berlijn, maar de Duitsers hebben wel wat anders aan hun hoofd. Sommigen van hen zijn alles kwijt als gevolg van geallieerde bombardementen. In de uitzending bijzondere kleurenbeelden van de ravage.
Dag 5: Trieste aanblik
Als Japan capituleert, ontstaat er in Nederlands-Indië een machtsvacuüm. "Het liefst zouden ze hier in Den Haag zien dat alles weer wordt zoals het was vóór de Japanse inval", vertelt verslaggever Kysia Hekster. "Nederland weer heer en meester in 'ons Indië'." Martijn Bink staat ondertussen in het zwaar gehavende Roermond. Een trieste aanblik, zegt hij, maar van het puinruimen maken de bewoners een feestje.
Dag 4: Terugkerende Joden
"Verrek, ben jij niet vergast?", krijgt de Joodse overlevende Eva Pellinkhof-Roselaar te horen bij thuiskomst. Lex Runderkamp vertelt haar verhaal vanuit haar woonplaats Amsterdam. Ruim driekwart van de hier wonenden Joden hebben de oorlog niet overleefd. In Japan lopen de spanningen hoog op. Voor de tweede keer in drie dagen is er een atoombom afgeworpen op het land. "Je zou zeggen: de capitulatie kan niet lang meer op zich laten wachten", aldus presentator Herman van der Zandt.
Dag 3: Spoorloze Nederlanders
Het Rode Kruis gaat extra ambulances sturen om in Europa verdwaalde Nederlanders op te halen. Niet iedereen kan direct mee terug; vooral overlevenden van concentratiekampen zijn er slecht aan toe en moeten eerst aansterken.
Annemarie Kas vertelt ondertussen vanuit Batavia over de situatie in Nederlands-Indië, waar de Japanners de touwtjes nu nog in handen hebben. "Eén ding is zeker: we gaan een hele onzekere periode tegemoet."
Dag 2: Hoge onderscheiding
De bemanning van het Amerikaanse vliegtuig dat de verwoestende atoombom afwierp op Hiroshima is inmiddels teruggekeerd op zijn basis, waar de sfeer uitgelaten is en direct een hoge onderscheiding wordt uitgedeeld. Correspondent Sjoerd den Daas is in Tokio en vertelt over de reactie van Japan: zullen ze zich overgeven? Het lijkt er nog niet op. Militair Historicus Christ Klep vertelt over de reacties van de rest van de wereld op het eerste gebruik van de atoombom.
Dag 1: Totale vernietiging
De Japanse stad Hiroshima is weggevaagd door de vernietigende atoombom van de VS, tienduizenden mensen zijn op slag gedood. "Japan is gevraagd zich over te geven", vertelt correspondent Marieke de Vries vanuit Washington. "Doen ze dat niet, dan dreigt de totale vernietiging." Ondertussen staat Martijn Bink in Rotterdam, dat zoals vele andere Nederlandse steden in puin ligt.
