Joe Biden kiest zijn 'running mate', en dat wordt zeker een vrouw (van kleur)

• Eline de Zeeuw

  redacteur Sport & Buitenland

De Democratische presidentskandidaat Joe Biden staat voor een belangrijke keuze: hij maakt deze of volgende week zijn running mate bekend. Het wordt een vrouw, dat is zeker, maar waar let Biden nog meer op bij zijn keuze?

Na acht jaar als rechterhand van Barack Obama weet Biden in ieder geval wat hij zelf zoekt in een vicepresident. Hij wil een partner die zijn beleid steunt en dezelfde prioriteiten deelt, maar tegelijkertijd zijn gebreken compenseert.

Een running mate moet kiezers trekken bij wie Biden zelf minder goed ligt, of een strategisch voordeel kunnen bieden: een toekomstige vicepresident uit een belangrijke swing state vergroot daar bijvoorbeeld de kans op winst.

Een ander belangrijke vereiste: de veep moet flink jonger zijn dan hij. Wint Biden de verkiezingen in november, dan wordt hij met 78 jaar de oudste president van de Verenigde Staten ooit. In zijn vicepresident wil 'de partijdinosaurus' iemand die zijn taken indien nodig vanaf dag één kan overnemen. Gezien zijn leeftijd gaat Biden er sowieso van uit slechts een overgangskandidaat te zijn.

De topkandidaten

Een ding is zeker: zijn running mate wordt in ieder geval een vrouw. Biden deed die belofte al tijdens het laatste Democratische partijdebat in maart. Slechts tweemaal eerder in de Amerikaanse geschiedenis was een vrouw running mate: Sarah Palin in 2008 (voor John McCain, Republikeinen) en Geraldine Ferraro in 1984 (voor Walter Mondale, Democraten).

Na maanden van Black Lives Matter-protesten gokken bookmakers en Amerikaanse media bovendien op een vrouw van kleur: zo moet het duo meerdere lagen van de bevolking aanspreken.

Wie zijn Bidens topkandidaten? Een overzicht:

Vorige week leek Biden al dan niet bewust zijn keuze vast prijs te geven. Een oplettende fotograaf schoot een plaatje van hem en zijn notitieblok, met bovenaan de naam Kamala Harris en daaronder een rijtje lovende woorden: 'talentvol', 'groot respect voor haar' en 'geweldige hulp in campagne'.

Harris deed zelf een gooi naar de Democratische presidentsnominatie, maar stapte nog voor de eerste voorverkiezingen uit de race. Nu is ze favoriet voor het ambt van vicepresident.

+ Heeft een schat aan politieke ervaring: eerst als openbaar aanklager, later als senator.

+ Als kind van een in Jamaica geboren vader en in India geboren moeder vertegenwoordigt ze de diversiteit van de partij.

+ Kan scherp debatteren.

- Wordt ook bekritiseerd om haar harde aanpak als openbaar aanklager; zo zou ze zwarte Amerikanen hebben benadeeld.

- Minder populair bij idealistisch links.

Susan Rice was de afgelopen weken een van de snelste stijgers in de peilingen. Ze vervulde nog nooit een democratisch verkozen functie, maar heeft als oud-veiligheidsadviseur van Obama meer Witte Huis-ervaring dan welke andere kandidaat ook.

+ Heeft een zeer goede werkrelatie met Biden.

+ Expert op buitenlands beleid.

- Topambtenaar, maar geen politica.

- Republikeinen laken haar opstelling na de aanval op het Amerikaanse consulaat in Libië in 2012; dat zal mogelijk opgerakeld worden in de campagne.

De snelste progressieve stijger in de peilingen. Bass, Congreslid uit Los Angeles, spreekt ook de meer idealistisch-linkse kiezer aan. Zo strijdt ze al sinds jaar en dag voor politiehervorming.

Bass zoekt de spotlights niet op, maar staat op Capitol Hill bekend als een harde werker die zelfs op waardering van sommige Republikeinse Congresleden kan rekenen.

+ Wordt breed gesteund binnen Democratische partij, ook door de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi.

+ Als voorzitter van de Black Caucus in het Congres heeft ze een breed netwerk van zwarte leiders.

- Weinig naamsbekendheid.

- Maakte meerdere reizen naar communistisch Cuba, wat haar nu al door de Trump-campagne wordt aangewreven.

Een Aziatisch-Amerikaanse senator met een schat aan politieke ervaring en bijzonder levensverhaal: ze verloor haar beide benen bij gevechten in Irak. De oorlogsveteraan werd in 2018 de eerste zittende senator die een kind kreeg. Op haar vijftigste.

+ Komt uit het Midwesten en kan daar mogelijk cruciale staten binnenhalen voor Biden.

+ Haar militaire verleden maakt haar populair bij veteranen en trekt mogelijk zwevende kiezers.

- Is net als Biden gematigd en daardoor voor de linkervleugel van de partij te rechts.

'Warren has a plan for that' was de onofficiële slogan van haar eigen campagne in aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2020. De voormalig Harvard-hoogleraar kreeg lang niet genoeg stemmen, maar maakte indruk met haar sterke optreden en ambitieuze hervormingsplannen.

+ Heeft een helder (links) economisch plan.

+ Heeft een grote progressieve aanhang.

- Schrikt de zwevende kiezer door haar uitgesproken progressieve plannen mogelijk af.

- Lijkt volgens een deel van de Democratische partij (te) veel op Biden: wit en in de zeventig. Ze spreekt daarom nauwelijks andere kiezers aan.