Astronauten keren met SpaceX Dragon terug, vanavond 'splashdown' op aarde

• Ivo Landman

  redacteur Online

Even na 01.30 uur Nederlandse tijd zijn astronauten Bob Behnken en Doug Hurley losgekoppeld van het internationale ruimtestation ISS. Het is de verwachting dat de twee Amerikanen om 20.48 uur Nederlandse tijd na een historische reis met de SpaceX Dragon-capsule in zee landen.

Naar die landing wordt al een tijd uitgekeken. De twee astronauten vertrokken met de eerste bemande Dragon op 30 mei. Logisch gevolg is dat dit de eerste bemande landing is van de ruimtecapsule van SpaceX. Het is bovendien lang geleden dat astronauten in zee landden; dat gebeurde op 24 juli 1975 voor het laatst.

Zo begon de terugreis voor de astronauten:

Eerder waren er zeven mogelijke splashdown-plaatsen aangewezen, in de Golf van Mexico en in de Atlantische Oceaan. Bij de keuze letten de vluchtleiders vooral op de orkaan Isaias, die Florida de afgelopen dagen naderde. Het plan is nu om te landen op het water voor Pensacola, een kustplaats aan de Golf van Mexico.

De Dragon keert terug in de dampkring met 28.000 kilometer per uur. Door wrijving met de atmosfeer remt de capsule af, waarbij de temperatuur van het hitteschild oploopt tot bijna 2000 graden. Parachutes remmen de capsule verder af, tot aan de landing in zee. De landing is vorig jaar al met een onbemande capsule getest.

Zo'n splashdown in het water heeft voordelen. Het gloeiende hitteschild koelt sneller af en de landing is een stuk zachter dan de klap die ruimtevaarders krijgen in de Russische Sojoez als die in de steppen van Kazachstan neerploft. Zo'n Sojoezlanding beschrijven sommigen als een gecontroleerde autobotsing.

Toch heeft een zeelanding ook nadelen, weet ruimtevaartdeskundige Hans van der Lande. Het weer kan op zee onstuimig zijn. Astronauten, toch al verzwakt na een lange ruimtereis, kunnen zeeziek worden. "En je weet niet tot op de meter precies waar de capsule neerkomt. De bergingsschepen moeten niet te ver van de verwachte landingsplek liggen, maar ook weer niet te dichtbij, want je wilt niet dat de capsule zo'n schip raakt."

Gedurende de jaren 60 en 70 werd NASA steeds beter in precisielandingen in zee. De laatste splashdown was die van de capsule van het Apollo-Sojoez-testproject in 1975:

Er zijn nog meer complicaties. De capsule kan kantelen in het water. De vroegere capsules hadden ballonnen en opblaasbare kragen om dat te voorkomen. Een van de eerste Mercury-capsules zonk nadat een luik onbedoeld was losgesprongen. De astronaut met een vollopend ruimtepak in het water kon net op tijd worden gered.

En dan is er nog het risico dat haaien in de buurt komen, zegt Van der Lande. "Je zag bij die vroegere landingen altijd een speciale vloeistof tegen de haaien in het water rond de capsule." Daarover hoeven Behnken en Hurley zich vanavond in ieder geval geen zorgen te maken; de capsule wordt compleet met astronauten op het dek van een bergingsschip getakeld. Pas aan boord van het schip gaat het luik open.

Ruimtetoerisme

Naast SpaceX ontwikkelt ook Boeing een nieuwe ruimtecapsule voor het vervoer van astronauten naar het ISS, de CST-100 Starliner. Die landt na een reis in de ruimte niet in zee, maar op een zandvlakte in de staat New Mexico.

In de toekomst zullen alle bemande landingen met commerciële ruimteschepen op het land plaatsvinden, verwacht Van der Lande. Ook die van SpaceX. "Deze Crew Dragon is een tussenstap. Deze bedrijven willen zich ook gaan richten op ruimtetoerisme en als je dat commercieel interessant wil maken, wil je niet dat gedoe met bergingsschepen en bootjes. Dan wil je een soort lijndienst waarbij een teruggekeerd ruimteschip zo snel mogelijk weer de ruimte in kan."