Dwarslaesiepatiënten kunnen weer staan door stimulatie zenuwknoop
Onderzoekers van het Erasmus MC hebben een manier ontdekt waarop mensen met een volledige dwarslaesie weer kunnen staan met ondersteuning, schrijven ze in het wetenschappelijke tijdschrift Neuromodulation. Volgens de wetenschappers kunnen de bovenbeenspieren van patiënten worden geactiveerd door een zenuwknoop in de onderrug te stimuleren met stroomstootjes.
Aan het Erasmus MC-onderzoek deden vijf mensen mee, die allemaal al meer dan vier jaar een volledige dwarslaesie hebben en sindsdien hun benen niet meer kunnen bewegen. Bij alle vijf de deelnemers lukte het om de bovenbeenspieren te activeren. Ook spanden de benen zich zodanig aan dat ze strekten bij de knieën. Sommige deelnemers konden - met ondersteuning - staan.
In deze video van het Erasmus MC zie je hoe het onderzoek in zijn werk ging:
Bij mensen met een dwarslaesie zijn de zenuwbanen in het ruggenmerg onderbroken. Signalen vanuit de hersenen kunnen daardoor niet meer alle delen van het lichaam bereiken. Dat veroorzaakt verlammingsverschijnselen.
Het ruggenmerg is onderdeel van het centraal zenuwstelsel. Zenuwknopen liggen daarbuiten, maar hebben een vergelijkbare functie: ook zij kunnen informatie vanuit de hersenen overdragen naar de rest van het lichaam, onder andere naar de beenspieren.
Volgens de wetenschappers van het Erasmus MC hebben dwarslaesie-onderzoekers de zenuwknopen tot nu toe over het hoofd gezien, omdat ze waren gefocust op het stimuleren van de ruggenmerg zelf. "Wij hebben dit voor het eerst gedaan", zegt promovenda Sadaf Soloukey, die heeft meegewerkt aan het Erasmus MC-onderzoek.
Volgens onderzoeksleider Sanjay Harhangi voelde het staan voor de patiënten als een bijzonder moment. "Binnen vijf dagen, zonder enige vorm van rehabilitatie of trainingen en na jaren van complete verlamming. Dat is een prachtig resultaat."
Toeval
Het inbrengen van het apparaat dat de stroomstootjes afgeeft is relatief eenvoudig, zegt Harhangi, die bij toeval ontdekte dat het stimuleren van de zenuwknoop zou kunnen helpen bij de behandeling van dwarslaesies.
Die stimulatie werd al gebruikt om zenuwpijnen aan te pakken, maar sommige patiënten kregen als bijwerking dat hun benen zomaar gingen bewegen, zegt hij. "Toen ik dat hoorde op een symposium over pijn, ben ik aan het denken gezet. Zou je via deze knoop beenspieren kunnen aansturen en verlamde mensen weer kunnen laten lopen?"
Meer onderzoek nodig
Dat laatste is overigens nog wel toekomstmuziek, benadrukt hij. Het onderzoek van het Erasmus MC is nog in de beginfase en levert volgens de onderzoekers alleen het eerste bewijs dat stimulatie van de zenuwknoop de bovenbeenspieren kan activeren.
Nu moeten ze bijvoorbeeld nog uitzoeken of ze de benen van dwarslaesiepatiënten ook loopbewegingen kunnen laten maken. En voor lopen is meer nodig dan alleen beenactiviteit, aldus Harhangi. Zo speelt de stabiliteit van de romp mee. "Ook dat willen we verder onderzoeken."
Reuzenstap
De belangenvereniging voor Nederlandse dwarslaesiepatiënten is aangenaam verrast door de resultaten van het Erasmus MC-onderzoek. "Duidelijk is wel dat we nog maar aan het prille begin staan: van staan met ondersteuning naar lopen met of zonder ondersteuning is nog een reuzenstap", zegt voorzitter Jos Dekkers van Dwarslaesie Organisatie Nederland.
Dekkers hoopt dat vervolgonderzoek ruim baan krijgt, omdat positieve resultaten de kwaliteit van leven van dwarslaesiepatiënten sterk kunnen verbeteren. "We mogen hierbij tegelijkertijd ook niet uit het oog verliezen dat belangrijke overige ongemakken van de dwarslaesie, zoals (gedeeltelijk) verlies van controle over blaas en darmen, door deze belangrijke stap voorwaarts niet verholpen worden."
