Geen gladiolen en gejuich: 'Alternatieve vierdaagse is kwestie van goede motivatie'

Het is een veel gehoorde uitspraak bij de Nijmeegse Vierdaagse, vooral op de laatste kilometers: "De sfeer en de mensen langs de kant houden mij op de been." Na vier dagen wandelen, en 120 tot 200 kilometer in de benen, passeren de duizenden deelnemers soms strompelend de finish. Ze hebben het volbracht.

Ook dit jaar was dat de bedoeling. Vanochtend vroeg zouden de eerste van ongeveer 45.000 wandelaars vertrekken voor de 104e editie van de Nijmeegse Vierdaagse. Maar het coronavirus gooide, net als bij veel zoveel andere evenementen, roet in het eten. Eind april besloot de organisatie het evenement af te gelasten. Geen tienduizenden wandelaars dus, geen Via Gladiola en ook geen Vierdaagsefeesten.

Desondanks besloten enkele wandelaars vanochtend in Nijmegen van start te gaan:

Toch trekken 20.000 mensen hun wandelschoenen aan voor een ander evenement: de alternatieve vierdaagse. Dit keer in de meeste gevallen niet in en rond Nijmegen, maar juist in de eigen omgeving. "Veel deelnemers zijn heel erg blij dat ze toch nog kunnen lopen en hun getrainde kilometers toch kunnen uitoefenen", laat de organisatie weten.

Bijzonder doel

De deelnemers wonen door heel Nederland en bepalen hun route zelf. Ook anders is dat ze naast de traditionele afstanden van 30, 40 en 50 kilometer kunnen kiezen voor de afstanden 10 en 20 kilometer. Een speciale app registreert de afgelegde route en bijbehorende afstand.

Volgens de Koninklijke Wandelbond, initiatiefnemer van de alternatieve vierdaagse, zijn de korte afstanden het populairst. Het grootste deel van de wandelaars, twee derde, had zich ook echt ingeschreven voor de Nijmeegse Vierdaagse. "Sommige deelnemers zouden voor een bijzonder doel lopen, bijvoorbeeld om een overleden familielid te eren. Ze waren verdrietig dat dit door de afgelasting niet kon. Nu kunnen ze toch wandelen."

Voor Pim Brouwers zou het dit jaar de vierde keer zijn dat hij de Vierdaagse in zijn rolstoel aflegt. Nu rijdt hij de alternatieve Vierdaagse in zijn eigen woonomgeving:

Onder de deelnemers zijn, net als anders, ook een groot aantal militairen. Een groep vertrekt vandaag vanaf de vliegbasis Woensdrecht in Noord-Brabant. In vier dagen wandelen de militairen naar Nijmegen, zegt tweede luitenant Thomas Kloosterman. Onderweg komen ze langs een aantal symbolische plaatsen. "We staan stil bij 75 jaar vrijheid en stoppen daarom onder meer bij een Pools militair ereveld in Breda."

De militairen lopen ongeveer 40 kilometer op een dag en overnachten op locaties van defensie. Kloosterman is benieuwd hoe ze de alternatieve tocht gaan ervaren: "Dit wordt een bijzondere, maar wel zware tocht waarbij de sfeer van de 'echte' Vierdaagse natuurlijk gemist zal gaan worden."

'Exclusieve' routes

Dat de sfeer van de Nijmeegse Vierdaagse gemist gaat worden, verwacht ook Sietske de Vet. Ze zet al jaren wandelingen uit, onder meer tussen allerlei stations in Nederland. "Vierdaagse-deelnemers worden opgestuwd door het publiek, zeker de laatste dag. Dat is nu niet zo, dus je zult het van je eigen motivatie moeten hebben. Als je dat nog niet zo vaak gedaan hebt, en je kiest een lange afstand, kan dat moeilijk zijn."

Een diverse route kan daarbij helpen, adviseert De Vet. Volgens haar kan het helpen om niet door een te eentonig landschap te lopen. "Niet alleen maar door het bos bijvoorbeeld. Het helpt als je ook af en toe een stukje weiland hebt en wat horeca op de route, zodat de wandelaars even kunnen rusten."

Tijdens de Nijmeegse Vierdaagse zijn de routes alleen toegankelijk voor de wandelaars. Nu is dat anders en daar moeten de wandelaars rekening mee houden, zegt De Vet: "Wij noemen dat 'exclusiviteit': dus dat je het liefst wandelt over paden waar alleen maar wandelaars mogen komen. Geen fiets- of ruiterpaden bijvoorbeeld, en al helemaal niet waar auto's en motorrijders komen."

Volgens De Vet, die wandelroutes door heel Nederland samenstelt, hoeven de deelnemers voor dat alles niet naar bepaalde delen van het land: "Eigenlijk zit je in heel Nederland goed."

Deelnemers die nog moeite hebben met het samenstellen van hun route verwijst ze naar de zogenoemde wandelknooppunten en langeafstandspaden. "Die gaan het hele land door."

De Nijmeegse Vierdaagse is al meer dan honderd jaar een begrip. Benieuwd hoe het evenement er door de jaren heen uitzag? Kijk dan deze terugblik: