Europese leiders sluiten akkoord op eurotop, premier Rutte tevreden
De Europese leiders hebben een akkoord bereikt over het coronaherstelfonds en de nieuwe meerjarenbegroting van de EU. De meerjarenbegroting omvat zo'n 1100 miljard euro. In het coronapakket zit 750 miljard euro, waarvan 390 miljard aan subsidies en 360 miljard aan leningen.
Landen die subsidies krijgen, moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen en hervormingen doorvoeren. Dat was een van de eisen van Nederland. Er komt wel minder geld beschikbaar voor innovaties (research en ontwikkeling) dan Nederland had gewild.
Van de 750 miljard euro uit het coronaherstelfonds gaat 28 procent naar Italië, heeft premier Conte gezegd. Daarvan is 127 miljard euro een lening en 81 miljard wordt als subsidie verstrekt. "We zijn tevreden", zegt Conte. "We hebben onze autonomie en waardigheid behouden."
Beste deal voor Europa
De leiders kwamen vanaf 05.15 uur kort in de plenaire zaal bij elkaar. Om 06.00 uur gaven voorzitter Michel van de Europese Raad en voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie een persconferentie.
"Het is een goede deal, het is een sterke deal en het is de beste deal voor Europa", zei Michel. Gisteravond kwam hij met een nieuw onderhandelingsvoorstel, waarover de hele nacht druk is gerekend en onderhandeld.
Premier Rutte sprak op een persconferentie van een "omvangrijk en goed pakket waarin de Nederlandse belangen goed zijn gewaarborgd".
Vooral van de 'noodrem' die ingebouwd heeft premier Rutte verwachtingen:
De afgelopen dagen was er in Europa veel kritiek op Rutte, omdat die zich te hard zou opstellen tegenover andere lidstaten. Rutte was fel tegenstander van het geven van subsidies aan Spanje, Italië en Portugal. Hij zei dat die landen eerst moeten toezeggen dat ze hun economie hervormen.
In het akkoord is nu bepaald dat landen voortdurend kunnen worden aangesproken op de gemaakte afspraken voordat ze geld krijgen. "In het uiterste geval kan dat betekenen dat er aan de noodrem wordt getrokken als die landen te weinig hebben uitgevoerd", zei Rutte op zijn persconferentie.
Volgens Rutte is het erg belangrijk dat de hervormingen worden "vastgenageld", zowel voor Europa als voor Nederland. "Dat zorgt voor sterke lidstaten en een sterke interne markt", zei Rutte.
De Franse president Macron spreekt van een historisch akkoord dat goed is voor Europa. Volgens hem moesten er veel hobbels worden genomen, maar kan nu gezamenlijk de coronacrisis worden aangepakt. Ook de Duitse bondskanselier Merkel is tevreden. Zij zegt dat Europa laat zien dat het een sterk blok vormt, ook al zijn er grote verschillen tussen de landen.
Kijk hier naar de tevreden reacties:
Een groot deel van de tijd ging op aan nieuwe teksten over het handhaven van de rechtsstaat. Nederland en andere landen willen dat er gekort wordt op EU-geld als er geen respect is voor het naleven van de regels die gelden, zoals onafhankelijke rechtspraak. Ook hierover zijn afspraken gemaakt.
De kritiek op het niet naleven van de regels voor onafhankelijke rechtspraak heeft vooral betrekking op Polen en Hongarije. Die landen hebben de afgelopen jaren de bevoegdheden van de rechterlijke macht ingeperkt door onder meer grondwetswijzigingen.
Nederland krijgt onder meer een hogere korting op de jaarlijkse EU-afdracht (die gaat naar 1,92 miljard euro) en medezeggenschap over de besteding van de subsidies uit het herstelfonds.
Het Europees Parlement moet nog zijn goedkeuring geven aan het pakket. Het is de bedoeling dat het parlement donderdag over het akkoord praat. Bondskanselier Merkel zei vanochtend dat ze "heel moeilijke discussies" met het Europees Parlement verwacht, omdat allerlei plannen waaraan het parlement hechtte nu zijn geschrapt of aangepast.