Strijd om de Nijl: relatie tussen Ethiopië en Egypte staat op scherp
De waterminister van Ethiopië spreekt berichten tegen dat het vullen van het stuwmeer bij de Grote Renaissancedam is begonnen. Over dat enorme bouwwerk in de Blauwe Nijl is al jaren ruzie. Als Ethiopië en Egypte het niet eens worden, dreigt een militair conflict.
De laatste dagen toonden satellietbeelden een stijging van het waterpeil in het reservoir van de dam. Minister Bekele zei dat de bouw en het vullen van het meer "hand in hand" gaan. Ethiopische media meldden toen dat het vullen was begonnen, maar Bekele ontkent dat.
Wat vinden inwoners van de landen van de strijd om de Nijl? Je ziet het in deze productie:
De laatste gespreksronde tussen Ethiopië, Egypte en Sudan is afgelopen week op niets uitgelopen. De landen die stroomafwaarts van Ethiopië aan de Nijl liggen vrezen ze dat bij hun een watertekort kan ontstaan. Onderhandelingen liepen keer op keer vast.
De bouw van de dam is al jaren bezig. Met het stuwmeer dat ontstaat moet stroom worden opgewekt voor miljoenen Ethiopiërs, die daar nu geen toegang toe hebben. De dam zou een groot deel van de bevolking uit de armoede kunnen halen, is het idee.
Daarnaast wil Ethiopië genoeg stroom opwekken om te exporteren naar buurlanden als Kenia, Eritrea en Sudan. Het land wil binnen enkele jaren de grootste energie-exporteur van Afrika worden.
Zorgen om watertekort
Hoewel buurlanden baat hebben bij goedkope energie, zijn Sudan en Egypte ook bezorgd. Met de dam kan Ethiopië straks bepalen hoeveel water er nog naar hen doorstroomt. Vooral in Egypte leven zorgen: meer dan 90 procent van de bevolking daar leeft aan de oever of in de delta van de Nijl. Die levert zo'n 86 procent van al het water in het land. Sudan vreest op zijn beurt dat zijn eigen, kleinere dammen straks niet meer genoeg water krijgen.
Maar Ethiopië zegt andere landen geen schade te willen berokkenen, alleen wil het geen harde afspraken maken over wat er gebeurt als de regio de komende jaren met droogte maken krijgt. Ook werden de landen het niet eens over hoe snel het reservoir van de dam in Ethiopië gevuld mag worden. Hoe sneller dat gaat, hoe minder water er doorstroomt naar het noorden.
Verhoudingen op scherp
Jarenlange gesprekken tussen de drie betrokken landen met verschillende bemiddelaars, waaronder de Amerikanen, hebben geen oplossing opgeleverd. Bij de ronde van vorige week, met de Afrikaanse Unie als tussenpartij, ging het niet anders.
Het vullen van het Ethiopische stuwmeer zonder deal zet de verhoudingen tussen de landen op scherp. Deskundigen vrezen dat het de kant van een militair conflict opgaat. Zowel de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi als zijn Ethiopische collega Abiy Ahmed hebben de laatste maanden gehint op de inzet van hun leger.
