Rutte bij herdenking: 'Srebrenica is 25 jaar geleden, maar voelt als gisteren'
In Potocari, bij Srebrenica, is de massamoord op duizenden mannen en jongens herdacht, vanwege het coronavirus in aangepaste vorm. Zo hadden vertegenwoordigers van de VN, de Europese Unie, regeringsleiders en andere prominenten een videoboodschap ingestuurd in plaats van dat ze fysiek aanwezig waren.
Onder anderen premier Rutte sprak de aanwezigen op die manier toe. Hij benadrukte dat het verdriet en de pijn over Srebrenica blijven bestaan. "Het is 25 jaar geleden, maar het voelt als gisteren", zei hij. De premier zei het te betreuren dat de internationale gemeenschap niet in staat was om een kwetsbare groep te beschermen.
"De verschrikkingen blijven. Voor Nederland, dat als onderdeel van de internationale gemeenschap een taak op zich nam die voor altijd verbonden zal zijn aan Srebrenica. En voor de mannen en vrouwen van het Nederlandse bataljon, die zich machteloos voelden en nog steeds worden achtervolgd door die herinneringen."
Helaas kunnen we de geschiedenis niet veranderen, zei Rutte. "De geschiedenis verandert ons":
Ook oud-president Clinton en de Britse prins Charles hadden een videoboodschap ingestuurd. Volgens Clinton lijken we 25 jaar na de val van Srebrenica niet veel geleerd te hebben. "De vrede bewaren is belangrijker dan ooit", zei hij. Prins Charles wees erop dat we alleen "door het herdenken van de pijn uit het verleden en door te leren van fouten" kunnen zorgen dat zoiets als de massamoord in Srebrenica nooit meer gebeurt.
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, noemde Srebrenica 25 jaar na dato "nog steeds een open wond in het Europese geweten".
In deze video zie je hoe de herdenking in Potocari begon:
Het is vandaag dus 25 jaar geleden dat moslimenclave Srebrenica viel. Enkele honderden lichtbewapende Nederlandse militairen van Dutchbat, die in Srebrenica waren voor een VN-missie die de enclave moest beschermen, konden in de zomer van 1995 niet verhinderen dat Bosnisch-Servische troepen meer dan 8000 moslims met bussen wegvoerden en vermoordden.
De moordpartij rond de val van Srebrenica geldt als de grootste georganiseerde volkerenmoord in Europa na de Tweede Wereldoorlog. In de video zie je hoe het zo mis kon gaan:
Bij de herdenking in Potocari zijn vandaag negen slachtoffers van de massamoord begraven die afgelopen jaar zijn geïdentificeerd. De duizenden vermoorde moslims verdwenen 25 jaar geleden in massagraven. Het identificeren gaat door tot op de dag van vandaag. Naar honderden lichamen wordt nog altijd gezocht.
Haagse herdenking
Ook in Den Haag was vanmiddag een herdenking van de genocide in Srebrenica. Daar waren toespraken van onder anderen oud-minister Pronk, die in 1995 in het kabinet-Kok I zat als minister voor Ontwikkelingssamenwerking. Ook werden de namen voorgelezen van de slachtoffers die vandaag in Potocari worden begraven.
Minister van Defensie Bijleveld was aanwezig in Den Haag. Eigenlijk zou zij in Potocari zijn om een toespraak te houden bij de herdenking daar, maar vanwege de coronapandemie ging dat niet door.
Nationaal monument
Eerder vandaag werd bekend dat er in Den Haag een nationaal monument komt voor de herdenking van de slachtoffers van de genocide in Srebrenica. De stad reageert daarmee op een verzoek van overlevenden. "Als stad van vrede en recht is het van belang om het drama dat zich in 1995 heeft afgespeeld te herdenken", zegt de Haagse burgemeester Van Zanen.
Veteraan Liesbeth Beukeboom was 19 jaar toen ze in 1995 als onderdeel van Dutchbat 3 naar Bosnië ging. "Wij zouden het verschil gaan maken in Srebrenica." Het liep anders. Ze denkt er nog dagelijks aan:
