SER-advies: Biogrondstoffen onmisbaar bij energietransitie
"Biogrondstoffen zijn onmisbaar bij de energietransitie en de overgang naar een circulaire economie." Dat zei Ed Nijpels bij de presentatie van het SER-advies over biomassa'. "De vraag is niet of we nog biogrondstoffen gaan gebruiken, maar de vraag is waar, hoeveel, wanneer en hoe lang."
Het advies lekte vorige week al uit bij de NOS. De belangrijkste conclusie is dat de inzet van biomassa voor de opwekking van energie moet worden afgebouwd. Want het zal steeds meer nodig zijn in de chemie en voor het maken van materialen. Ook stelt de SER voor om het niet langer over biomassa te hebben, maar over biogrondstoffen.
Nijpels benadrukte dat sommige biogrondstoffen veel meer toepassingen kennen dan waar mensen nu doorgaans aan denken. Als illustratie hield hij een suikerbiet omhoog, waar niet alleen suiker, maar negen verschillende dingen van gemaakt kunnen worden.
Verbranden van hout
De discussie over biogrondstoffen gaat de laatste tijd vooral over het verbranden van hout bij de productie van warmte en elektriciteit. Maar volgens de aanwezigen bij de presentatie is het belangrijk om meer nuance aan te brengen in het debat, omdat het over veel meer gaat. Staatssecretaris Stientje van Veldhoeven zei: "niet alle biomassa is dus fout, en niet alle biomassa is dus goed".
De SER maakt onderscheid tussen 'hoogwaardige' en 'laagwaardige' toepassingen. De duurzaamheid van de grondstof en het gebruik ervan zijn hierbij bepalend, net als de vraag of er een duurzamer alternatief beschikbaar is. De opwekking van stroom door houtverbranding is laagwaardig, vooral ook omdat daar betere alternatieven voor zijn in de vorm van zonne- en windenergie. Voor de lucht- en scheepvaart kunnen biogrondstoffen een tussenoplossing zijn, zolang er nog geen beter alternatief is.
De SER roept het kabinet om de leiding te nemen in deze disussie. Want als de inzet van biogrondstoffen voor het verwarmen van gebouwen wordt afgebouwd, zijn duurzame alternatieven nodig. Bijvoorbeeld geothermie, aquathermie en warmtepompen moeten zo snel mogelijk beschikbaar komen tegen redelijke kosten, stelt de SER. "De klimaatdoelen komen anders in de knel."
Op basis van het SER-advies zal het kabinet nu een duurzaamheidskader voor biogrondstoffen maken. "Na de zomer komen we erop terug", beloofde Van Veldhoven.
Biomassacentrale Diemen
Het advies maakt nog niet duidelijk wat er concreet moet gebeuren met allerlei plannen voor biomassa-installaties, zoals de geplande biomassacentrale in Diemen. Vattenfall kondigde twee weken geleden aan te wachten met een definitief besluit over de komst van de centrale, tot de politiek meer duidelijkheid geeft over de wenselijkheid ervan.
De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie spreekt van een "werkbaar advies", maar stelt ook: "Er kan geen afbouw van duurzame biogrondstoffen plaatsvinden, zonder opbouw van andere duurzame alternatieven. Het is winst dat de SER die relatie zo nadrukkelijk benoemt."
Milieuorganisaties reageren positief. Wat hen betreft laat dit advies duidelijk zien dat het anders moet met biomassa. "De subsidies die de overheid geeft voor het verbranden van biomassa, kunnen we beter besteden aan subsidies voor het isoleren van huur- en koopwoningen", zegt bijvoorbeeld Donald Pols van Milieudefensie. "De goedkoopste energie is de energie die je niet nodig hebt. Er is nog veel te winnen door meer te investeren in energiebesparing."