Burgemeester Bernheze wil dat gemeente statushouder kan weigeren
Burgemeester Marieke Moorman van Bernheze wil dat de procedure rond de plaatsing van statushouders wordt aangepast. De gemeente zou meer informatie over de gezondheid van de nieuwkomers moeten hebben en moet eventueel statushouders kunnen weigeren, zegt Moorman tegen Omroep Brabant.
In april stak een Sudanese statushouder, die net een huis had gekregen in Heesch, een 18-jarige fietser op straat dood in Oss. De dader bleek verward te zijn en had ernstige psychische problemen. Die waren bij diverse instanties bekend, maar mochten niet worden gedeeld vanwege de privacywetgeving.
In opdracht van de gemeente Bernheze kwam er een onafhankelijk onderzoek naar het incident. Vorige week donderdag kwamen de resultaten naar buiten. "De conclusies daarvan maken verdrietig en frustreren", zegt Moorman. Vanavond geven de onderzoekers een toelichting aan de gemeenteraad.
Privacy of veiligheid
Uit het rapport blijkt dat als instanties niet langs elkaar heen hadden gewerkt en als de veiligheid van de samenleving boven de privacy van de vluchteling was gesteld, de moord op de fietser wellicht voorkomen had kunnen worden.
"We hadden al eerder het idee dat er iets met de man psychisch niet in orde was. Maar we hadden niet genoeg informatie, ook al probeerden we die wel te achterhalen. In het rapport stonden slechts twee regels bij het sociaal-medisch advies", zo zegt de burgemeester. Meer mag niet vanwege de privacy. "Maar je kunt je afvragen wat voorgaat. De privacy van één persoon of de veiligheid van de samenleving."
"We hoeven geen inzage in het medisch dossier, maar zorg er dan voor dat de gemeente op een of andere manier toch weet wat er aan de hand is. Ik ga dit ook met de staatssecretaris bespreken. We willen als gemeente onze verantwoordelijkheid nemen in het goed huisvesten en ondersteunen van statushouders. Zeker als het gaat om mensen met complexe sociaal-medische problematiek. Maar dan moeten we daartoe wel voldoende in staat worden gesteld."
Geen extra ondersteuning
In december 2018, kort nadat de Sudanees een verblijfsvergunning krijgt, wordt hij geplaatst in Bernheze. Die gemeente moet voor hem op zoek naar passende huisvesting en begeleiding. De begeleiding is nodig, omdat uit onderzoek is gebleken dat de man niet in een groep kan wonen. Uit een tweede onderzoek, juni 2019, volgt de conclusie dat hij ernstige psychische problemen heeft en na een verhuizing onder toezicht moet blijven van de GGZ.
In plaats van de gebruikelijke tweeënhalve maand duurt het dertien maanden totdat de statushouder op 30 januari de sleutel krijgt van een woning in Heesch, waar hij 13 februari gaat wonen. Hij wordt dan alleen nog begeleid door een medewerker van Vluchtelingenwerk en niet door de GGZ. Die instantie ziet geen reden voor extra begeleiding, blijkt uit het rapport.
Begin april gaat het mis. De buren doen bij de woningcorporatie meldingen van overlast. Begeleiding van Vluchtelingenwerk blijkt niet zoals die hoort en bij de woningcorporatie horen ze dan pas dat de man geen extra ondersteuning krijgt.
Willekeurig slachtoffer
In die periode krijgt hij ook een proces-verbaal omdat hij weigert een winkelwagentje te gebruiken in de supermarkt. En een week later volgt het dieptepunt: op zondagochtend 19 april steekt hij de 18-jarige fietser neer, die op weg is naar zijn werk.
Het blijkt een willekeurig slachtoffer. De verdachte rent e eerder die ochtend ook al met een mes achter een fietsende vrouw aan, maar zij kan ontsnappen. Juist die willekeur leidt tot veel verdriet en onbegrip in Heesch en omstreken. Dezelfde avond wordt de verdachte opgepakt op het station in Oss. Hij is verward, draagt bebloede kleding en heeft een mes bij zich.
