Advies: meer actie nodig om kwaliteit van bodems te verbeteren

Het kabinet moet meer doen om de bodems van bossen, natuur en het platteland gezond te houden. Door intensief gebruik en gevaarlijke stoffen heeft de grond onder meer last van verzuring, vermesting en verdroging. Dat schrijft de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een rapport dat later vandaag wordt aangeboden aan minister Schouten.

Het huidige beleid is volgens de onderzoekers niet voldoende om de achteruitgang van de bodemkwaliteit te stoppen. Als niet wordt ingegrepen, haalt Nederland de internationale doelen voor verbetering van bodem, natuur, water en klimaat niet, waarschuwt de Rli.

Slechte grond leidt tot lagere landbouwopbrengsten en een verminderde kwaliteit van natuur en water. "Een van de oorzaken is dat de Nederlandse landbouw zo enorm goed is", zegt Krijn Poppe van de Rli in NOS-Radio 1-programma Met Het Oog Op Morgen. "Het is economisch aantrekkelijk en boeren worden verleid om intensief te produceren."

Landbouwgrond is volgens Poppe duur en boeren willen hun geld snel terug verdienen. "Ze planten vooral zware gewassen die snel wat opleveren en weinig rustgewassen, zoals granen of erwten. De bodem kan daardoor niet even een jaartje bijkomen."

Bestemmingsplannen

Volgens de Rli is het meervoudig gebruik van bodems een mogelijke oplossing. Zo zou grond bijvoorbeeld tegelijkertijd gebruikt kunnen worden voor landbouw en voor koolstofopslag of voor bos en wateropslag. Daarbij moet vitaliteit van de bodem wel altijd vooropstaan, zegt de raad.

Ook zou het kabinet in de Omgevingswet heldere regels voor een soort bestemmingsplannen voor bodems op moeten nemen. "Er zijn in Nederland bodems die nu gebruikt worden voor akkerbouw, die geschikter zijn voor veehouderij en andersom", zegt Poppe, "en dan heb ik het nog niet over goede grond die nu gebruikt wordt voor datacentra of zonneparken."

De raad adviseert ook om een systeem op te zetten waarin informatie over de bodem komt zodat deze kennis beter wordt gedeeld. Daarnaast zou het kabinet herstel van bos- en natuurgebieden aan moeten jagen met subsidies.