Besmet na bbq, bruiloft of begrafenis: 'Vaak is de 1,5 meter even niet gelukt'
Een knuffel bij een feest of een omhelzing na een begrafenis. Het zijn zulke situaties waar mensen in Nederland nu nog besmet worden met het coronavirus, zeggen de GGD's en het RIVM.
In situaties waar familie, vrienden of collega's de anderhalve meter afstand niet bewaren of hygiëneregels niet naleven, kunnen zogeheten clusters met besmette personen ontstaan. "Clusters zijn verschillende besmettingen waarvan we denken dat ze met elkaar te maken hebben door een gemeenschappelijke bron", zegt Bas Boogmans, infectieziekten-arts van de GGD regio Utrecht. Soms is zo'n cluster alleen het gezin, maar soms gaat het verder dan dat en raken er ook tientallen mensen buiten het gezin besmet.
In de regio Utrecht zijn nu vijf clusters en "drie situaties die in de gaten worden gehouden". Het is niet bekend hoeveel clusters er landelijk zijn. De 25 afzonderlijke GGD's geven alleen de opvallend grote clusters door aan het RIVM.
Boogmans laat een voorbeeld zien waarbij het virus zich op een begrafenis heeft verspreid:
Jaap van Dissel van het RIVM zei gisteren bij zijn briefing in de Tweede Kamer dat er weinig nieuwe besmettingen met corona zijn. Dat is ook terug te zien in de cijfers. De afgelopen dagen zijn er tussen de 60 en 80 mensen per dag positief getest. Dat is minder dan 1 procent van de ruim 10.000 testen die dagelijks worden afgenomen.
De mensen die nu nog wel besmet raken, krijgen het virus dus meestal in de thuissituatie of de familiesfeer, blijkt uit het bron- en contactonderzoek door de GGD's. Ook besmettingen via overige familie en op het werk komen voor.
"Bij een 'gewone' besmetting kan je erop wachten dat de directe huisgenoten ook besmet raken, dat is dan binnen het gezin en noemen we dan geen uitbraak", zegt Boogmans.
Maar dat verandert zodra je buiten het gezin ook besmettingen aantreft. "Zoals bij gezinsleden die niet in huis wonen, maar wel samen waren. Bij een barbecue, een bruiloft, een feest of een begrafenis. Als we die aan elkaar kunnen linken, gaan we spreken van een cluster".
De vijf clusters in de regio Utrecht zijn allemaal terug te voeren op familiebijeenkomsten. Welk type bijeenkomst precies heeft geleid tot de besmettingen, kan Boogmans vanwege de privacy niet zeggen.
'Geef geen knuffels'
"We proberen uit te zoeken hoe de besmetting precies is ontstaan. Hoe het cluster is gestart. Vaak komen we erop uit dat het ergens net even niet is gelukt om de anderhalve meter aan te houden. Op straat zie je dat ook, dus het is niet zo gek. Maar het blijft van belang om zelfs nu de maatregelen soepeler zijn, geen knuffels te geven."
Om erachter te komen of er sprake is van een cluster, bellen bron- en contactonderzoekers van de GGD met iedereen die een positieve testuitslag krijgt na een coronatest. De contacten worden in kaart gebracht, waarbij wordt gevraagd of er tot twee dagen voordat de klachten ontstonden nog nauw contact is geweest met anderen.
Met nauw contact wordt verstaan: iedereen die langer dan een kwartier op minder dan anderhalve meter was van de patiënt, in de besmettelijke periode. Als dat het geval was, moeten die contacten twee weken in quarantaine.
Bellen rinkelen
"Het overgrote deel van de mensen die we bellen met het bericht dat ze in quarantaine moeten, snapt het", zegt Boogmans. "De eerste reactie van mensen is soms: maar ik ben helemaal niet ziek. Wij vertellen dan dat je niet alleen voor jezelf in quarantaine gaat, maar ook omdat je besmettelijk kan zijn voor anderen."
Bij klachten moeten de contacten zich melden voor een test. Als die test positief blijkt gaan er bellen rinkelen. "Als deze mensen bij dezelfde bijeenkomst zijn geweest is er een overdracht waarschijnlijk geweest. Zo beginnen we een cluster in beeld te krijgen", zegt Boogmans.
"Ons uiteindelijke doel is om alle nauwe contacten in quarantaine zetten om zo de keten van besmettingen te breken."
