Meer tekenbeten, maar een app biedt hulp

Een nieuwe app moet helpen tekenbeten te voorkomen. De app laat de verwachte teken-activiteit zien in de buurt van gebruikers.

"Veel mensen hebben niet door wanneer en waar ze een tekenbeet kunnen oplopen", zegt bioloog Arnold van Vliet van de Universiteit Wageningen, oprichter van de website tekenradar.nl. "De lokale tekenverwachting op de Nature Today-app kan daar verandering in brengen."

Het aantal mensen dat in Nederland door een teek wordt gebeten stijgt al jaren. Het RIVM registreerde in 1996 600.000 tekenbeten, in 2007 waren dat er 1,1 miljoen en in 2017 was dat aantal opgelopen naar 1,5 miljoen.

Teken komen niet alleen in bossen en op heidevelden voor, maar ook in parken, speeltuinen en tuinen. Ongeveer één op de drie mensen melden dat ze een teek opliepen in hun tuin, zo blijkt uit meldingen van tekenradar.nl.

De beestjes lijken door het warmer wordende klimaat steeds beter in Nederland te gedijen. De zomermaanden zijn de maanden waarin de meeste mensen in Nederland door een teek worden gebeten: in juni en juli komt de helft van alle meldingen binnen op tekenradar.nl, zegt Van Vliet.

"Het zou goed zijn dat als we buiten zijn geweest, 's avonds onszelf en onze kinderen ook goed nakijken op teken. Vooral nu we midden in het tekenseizoen zitten."

Voor de tekenapp hebben onderzoekers de maandelijkse tekenvangsten van de afgelopen tien jaar gecombineerd met weerdata en satellietbeelden. Zo is een model gemaakt dat dagelijks voor elke vierkante kilometer in Nederland een verwachting geeft hoeveel teken daar zijn.

Teken die besmet zijn met de Borrelia-bacterie kunnen bij mensen de ziekte van Lyme veroorzaken. Deze infectieziekte blijft vaak beperkt tot huidproblemen, maar kan ook het zenuwstelsel aantasten en spier- en hartproblemen veroorzaken.

"Niet iedereen wordt ziek van een tekenbeet. Ongeveer 2 procent krijgt de ziekte van Lyme. Maar dat is toch al snel zo'n 27.000 mensen dus per jaar."

Er zijn daarnaast ook mensen die een hersen(vlies)ontsteking oplopen, tekenencefalitis. Tussen 2016 en 2019 zijn er in totaal zeven mensen die waarschijnlijk in Nederland tekenencefalitis hebben gekregen.

Tot 2016 kwam dit virus alleen in het buitenland voor. Toen in het voorjaar van 2016 bleek dat in Nederland reeën besmet zijn geweest met het virus, werd het virus ook bij teken aangetoond, op de Sallandse Heuvelrug en de Utrechtse Heuvelrug.

Vandaag begint de week van de teek. Normaal wordt die voorlichtingsweek over het tekenseizoen in april gehouden, maar door de corona-crisis is deze uitgesteld.

Mirjam de Groot, voorzitter van de Landelijke Groene Lyme Werkgroep, denkt dat door corona voorlichting nog belangrijker is geworden. "Door corona recreëren er meer mensen in eigen land, dus is het erg belangrijk dat mensen zich goed controleren."

Ze onderstreept het belang van de teken-app. "Zo'n natuurkaart is erg belangrijk, dat iedereen rekening kan houden met teken in het gebied waar hij of zij woont, werkt of recreëert."