Minder eikenprocessierupsen in bomen, toch grote kans op overlast

• Danny van Zeggelaar

  redacteur Online

In gemiddeld dertig procent van de eikenbomen zitten dit jaar nesten van de eikenprocessierups. Dat is een stuk minder dan de 55 procent van vorig jaar, meldt het Kenniscentrum Eikenprocessierups op de site Nature Today. Het kenniscentrum waarschuwt wel dat er toch op veel plaatsen grote hoeveelheden rupsen voorkomen, en dat overlast dreigt.

De kennis over het aantal bomen komt voort uit een onderzoek dat het Kenniscentrum al een aantal jaren doet. Het kenniscentrum registreert waar rupsen de grond in gaan, en registreert ook in welke vorm de jeukrupsen weer uit de grond komen. Het kan gaan om gewone eikenprocessierupsen, of rupsen die al verpopt zijn. In dat laatste geval zijn ze al wat verder ontwikkeld.

Juist die grondrupsen zijn dan nu een probleem, zegt Silvia Hellingman van het Kenniscentrum Eikenprocessierups. Sinds begin deze maand komen opvallend veel rupsen uit de bodem. "De rupsen van vorig jaar zitten comfortabel in de boom. Het is vrij koel geweest, daar heb je ook geen last van. Maar het spul dat uit de grond komt, dat is verzwakt. Ze hebben bijna een jaar niet gegeten en dat gaan ze als eerste doen. Dan barsten ze uit hun velletjes. En die velletjes leiden tot de jeuk."

Per vel zijn er 700.000 brandharen, zegt Hellingman.

Deze rupsen trof het Kenniscentrum aan:

Van de rups af komen is het makkelijkst als ze nog in de grond zitten. Bestrijders kunnen dan een natuurlijke vijand, de steinernema carpocapsae, inzetten. Aaltjes die de eikenprocessierups opeten. "Dan zijn ze een stuk makkelijker te bestrijden dan in de bomen. Die aaltjes jagen actief in de grond."

Of we dit jaar veel last gaan van de jeukrups is koffiedik kijken, zegt Hellingman. "Alles staat of valt met wat voor weer het wordt. Als het wisselend bewolkt is, met een bui of wat dan ook, dan heb je niet zoveel activiteit op straat. Een geluk bij een ongeluk is dat er geen grote evenementen zijn. Dat hadden we vorig jaar, waardoor naderhand veel mensen te maken kregen met brandhaarden. Als er een warme periode komt, als mensen massaal de straat op gaan, dan kun je behoorlijke overlast krijgen."

Rupsen op bankjes en borden

Het weer van gisteren en dat wat de komende dagen gaat volgen, belooft in ieder geval weinig goeds. Door de onweersbuien kunnen nesten, rupsen of brandharen uit de bomen waaien, met extra overlast tot gevolg. Het kennisplatform heeft inmiddels al meldingen gekregen van eikenprocessierupsen die ver van eiken zijn gevonden en zelfs op deuren, ramen, borden en bankjes zijn aangetroffen. Dat kan mogelijk komen doordat de dieren op zoek zijn naar een beschutte plek om in diapauze (een soort ruststand) te gaan.

Een extra tip heeft het kennisplatform nog voor eigenaren van honden en andere dieren. Hou ze uit de buurt van bomen die besmet zijn. Er zijn dit jaar al gevallen bekend van honden die hun tanden in oude nesten hebben gezet. En ook andere dieren, zoals koeien en paarden, kunnen het beste uit de buurt van besmette eiken worden gehouden.