Schiermonnikoog als laatste plek in Nederland 75 jaar bevrijd
Het begon in het Zuid-Limburgse Mesch op 12 september 1944 en met de bevrijding van Schiermonnikoog, vandaag precies 75 jaar geleden, was in 1945 heel Nederland bevrijd.
Schiermonnikoog was een bijzondere plek in de oorlog. Bezetter en bewoners leefden er naar omstandigheden vreedzaam samen. Er was weinig verzet en de Duitsers lieten de bewoners verhoudingsgewijs met rust. Maar helemaal afgesloten van de oorlog was het eiland niet. Er zaten zo'n 600 Duitsers op het eiland en regelmatig spoelden er oorlogsslachtoffers aan.
Die slachtoffers liggen op begraafplaats Vredenhof. Wyb Jan Groendijk verzorgt de graven en zocht de afgelopen tientallen jaren naar de verhalen over de slachtoffers. Omdat er ook Duitsers liggen, klinkt op 4 mei op Vredenhof ook het Duitse volkslied.
Groendijk vertelt hoe hij de verhalen van de slachtoffers achterhaalde:
Op Schiermonnikoog zaten tijdens de oorlog twee Joodse meisjes ondergedoken. Een van hen was Julieke de Levie. Ze ging tijdens de oorlog op het eiland 'gewoon' naar school.
Henriette Pieperiet woont nog altijd op het eiland en zat op diezelfde school. Ze vertelt over De Levie: "Het was een heel klein, knap meisje eigenlijk. Ik realiseerde me helemaal niet waarvoor ze op het eiland was. Ze zat bij mijn juf in huis en niemand sprak erover dat ze Joods was. De Duitsers moesten dat wel weten. Maar de Duitsers die hier zaten waren niet zo moeilijk."
Pieperiet herinnert zich nog dat ze samen muziek maakten in die tijd. "Ze voelde zich hier ook thuis. Het muziek maken was daar een uiting van. We zongen van die Hollandse liedjes."
De Levie ging na de oorlog terug naar Amsterdam. Het muziek maken heeft Pieperiet nooit meer losgelaten. Ze zong vanmiddag in het Duits, Engels en Nederlands op de herdenking een zelfgeschreven lied over begraafplaats Vredenhof.
Grote feestelijkheden zijn op Schiermonnikoog zijn vanwege de coronamaatregelen afgelast. Op 15 augustus herdenkt Nederland het einde van de Tweede Wereldoorlog in het hele Koninkrijk, dus inclusief het voormalige Nederlands-Indië. Hoe die herdenking eruit gaat zien, is nog niet bekend.