Europese ondernemers staan te springen om toeristen, maar wat kan er deze zomer?

• Eline de Zeeuw en Oumaima Abalhaj

Een coronapaspoort, zonnen achter plexiglas of reizen door de coronacorridor. Nu een aantal andere landen de maatregelen voorzichtig versoepelen en de temperaturen oplopen, vragen veel mensen zich af of ze deze zomervakantie naar het buitenland kunnen. Een aantal landen hebben hier al plannen voor klaarliggen.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, had vorige maand een duidelijke boodschap: je kunt beter geen plannen maken voor de zomervakantie. Maar de miljoenen mensen die hun brood verdienen in de sector staan te springen om vakantiegangers. Voor hen dreigt een economische ramp wanneer de stilte aanhoudt. En dus werkt de EU nu aan een vakantieprotocol om het toerisme te redden met 'slimme oplossingen'. Uiterlijk volgende week presenteert Brussel de eerste plannen.

"Alle ideeën zijn op dit moment welkom", laat de ANVR weten, de Nederlandse belangenorganisatie van de reisbranche. "Maar we staan voor grote uitdagingen", zegt woordvoerder Mirjam Dresmé. "We moeten ervoor waken dat er geen lappendeken ontstaat aan verschillende maatregelen. Dat zal niet makkelijk worden, omdat elk land in Europa in een andere fase zit."

Of en wat er straks mogelijk blijkt is gissen, maar de eerste initiatieven vanuit lidstaten en ondernemers om het toerisme op een veilige manier weer op poten te krijgen zijn zonder meer creatief. De opvallendste:

1. Het coronapaspoort

Na een videoconferentie met de EU-ministers van Toerisme pleitte de Kroatische voorzitter Gari Cappelli voor een 'coronapaspoort'. Alleen toeristen die een geldig document kunnen overhandigen waarin staat dat ze géén covid-19 hebben, mogen reizen binnen de EU. Daarvoor zullen ze dus wel eerst negatief getest moeten worden.

Naast Kroatië zouden ook Portugal, Malta en Cyprus het coronapaspoort wel zien zitten - dat zijn landen die voor een groot deel op toerisme drijven.

2. De coronacorridor

Nog een idee van de Kroatische minister van Toerisme. Cappelli meent dat de minder hard getroffen lidstaten samen kunnen werken om 'toeristische doorgangen' te creëren. Voorwaarde is dat die landen eenzelfde soort coronabeleid voeren. Zo zou Tsjechië graag een corridor willen openen met Slowakije en Kroatië.

Ook Griekenland is enthousiast over het idee van afspraken met landen die net als de Grieken "het aantal coronagevallen hebben kunnen beperken". "We voeren op dit moment bilaterale gesprekken met specifieke landen. Want niet elk land zit in dezelfde situatie als wij", laat de Griekse minister van toerisme, Haris Theoharis, aan de NOS weten. Griekenland wacht niet af, is de boodschap: "We maken onze eigen plannen."

Oostenrijk ziet een 'coronabondje' met buurland Duitsland wel zitten, maar de Duitse minister van Buitenlandse Zaken wimpelde dat idee kordaat af. Heiko Maas vreest een 'wedloop' tussen landen om toeristen, met alle risico's van dien.

3. Strandbedjes omringd door plexiglas en coronavrije hotels

Ondernemers halen op hun beurt van alles uit de kast om toeristen een coronaproof-omgeving te kunnen garanderen. Ideeën liggen voor de hand: zoals het reorganiseren van ontbijtzalen en restaurants, zodat overal voldoende afstand kan worden gehouden. Soms komen ondernemers ook met out-of-the-box ideeën, ziet NOS-correspondent Mustafa Marghadi in Italië.

"Eigenlijk is het meer inside-the-box. Zo willen meer en meer restaurants werken met creatieve plexiglas bescherming rondom de tafels. En een firma uit Modena bedacht een plexiglas behuizing voor op het strand, zodat families veilig rond hun strandbedje kunnen zonnen."

Ook Turkije zet alles op alles om inkomsten tijdens de zomervakantie te redden, ook al is nog niet bekend wanneer er weer naar het land gevlogen mag worden. Zo wil de regering certificaten verlenen aan hotels en resorts die kunnen garanderen coronavrij te zijn. "Er wordt gepraat over temperatuurmetingen bij de ingang en het verlenen van mondkapjes aan alle gasten", zegt Anna van Nijnatten, die een klein hotel runt aan de Turkse Rivièra. "En dat het schoonmaakpersoneel voor elke kamer nieuwe handschoentjes moet gebruiken."

De vraag is hoe praktisch haalbaar dat is en of dat allemaal gecontroleerd kan worden. "Het zou heel fijn zijn als de toeristen weer komen en we weer aan het werk kunnen, maar het is ook wel een beetje eng. Iemand kan het virus dragen zonder symptomen te hebben. Wat haal je dan in huis?"

Veel landen vragen zich hetzelfde af. Met name in de zwaar getroffen Europese landen durven ze nog niet eens na te denken over toerisme. In Spanje wordt het jaar bijvoorbeeld al als verloren beschouwd.

"Er wordt hier amper gesproken over de terugkeer van toeristen", zegt NOS-correspondent Rop Zoutberg. "Die vormen een enorm risico. Hooguit lokaal, door binnenlands toerisme, kan iets van het seizoen worden gered."

In het bij Nederlanders geliefde Torremolinos zitten ondernemers met de handen in het haar. Frans Damen is eigenaar van een grandcafé in de badplaats: "Wij zitten hier met dubbele problemen: we mogen niet open en als we al open mogen hebben we geen klanten. Ons café heet 'De Brabander', daar komen geen Spanjaarden op af."

In Torremolinos zitten ongeveer 45 Nederlandse horecaondernemers. "De Nederlandse supermarkt hier is ons meetingpoint geworden", vertelt hij. "Een ding is voor ons allemaal duidelijk: als de toeristen uit Nederland dit jaar niet komen, hebben we een groot probleem. Torremolinos kan niet zonder hen, net zoals Mallorca niet zonder de Duitsers kan. Zelfs de Spanjaarden hier weten dat."

Proefballonnen

Ook Italië richt zich voorlopig op vakantiegangers uit eigen land. Vanuit de overheid is volstrekt geen duidelijkheid over wanneer campings en hotels weer open mogen. "Ondernemers komen weliswaar zelf met ideeën, het zijn allemaal proefballonnen", zegt correspondent Marghadi. "Fase 2 van de versoepeling van de lockdown is pas net begonnen en dus wordt nog druk overlegd hoe Italië straks om moet gaan met de naar alle waarschijnlijkheid veel kleinere stroom van toeristen."

Frankrijk neemt eind mei beslissingen over de zomervakantie. Terwijl campings en brancheorganisaties hard werken aan hygiëneprotocollen, schemeren wat plannen door. "Politici ontmoedigen verre vakanties en sturen vooral aan op binnenlands toerisme", zegt NOS-correspondent Frank Renout.

Het regionaal toerismebureau in het populaire Normandië neemt alvast een voorschot en vraagt toeristen om weg te blijven. "Tot binnenkort, maar niet te snel!", staat op de site van het bureau. "De gezondheid van ons allen is het belangrijkst, dus: blijf thuis."

Voor iedereen die nu niet kan komen maar toch wat Normandische ambiance wil, is een 100 procent Normandische playlist samengesteld met 47 chansons. Alles om de onvermijdelijke klap die volgt voor de Normandië-liefhebber wat te verzachten.