Online kerkdiensten: een kaars bij je beeldscherm en selfies op lege stoelen

• Karen Eshuis

  redacteur Online

Lege kerkbanken en koorleden die op 1,5 meter afstand samen zingen. In Ede vertaalt een doventolk de diensten, ook de liedteksten. En in Leiden staan kerkbanken vol met selfies. Deze zondag is voor veel gelovigen anders dan gebruikelijk.

Alleen kleinschalige diensten tot 30 personen mogen doorgaan als er 1,5 meter afstand wordt bewaard. De Rooms-Katholieke Kerk heeft daarom alle parochies opgeroepen om alleen nog online vieringen te houden. De Protestantse Kerk heeft hetzelfde dringende advies gegeven en ook Gereformeerde Kerken moeten zich houden aan het verbod.

Zo zit er toch publiek in de kerk:

Maar wie beslist wie welkom is? "Dat is niet te doen", weet Nikolaas Sintobin, een Vlaamse jezuïet die in Amsterdam werkt. Ook de Gereformeerde Gemeente in Doetinchem worstelt hiermee. Op de website staat: "Het is voor ons ondoenlijk om een eerlijke selectie te maken wat betreft gemeenteleden. Daarom hebben we besloten om alleen een aantal kerkenraadsleden naar de kerk te laten gaan."

Sintobin is opgelucht dat in zijn kerk in Amsterdam is besloten om vieringen helemaal zonder kerkgangers te organiseren. "Bij de communie was het lastig, daar heb je toch interactie. Het is dan onmogelijk om de richtlijnen te volgen."

Al signaleert hij wel een behoefte: "Mensen voelen zich eenzaam vandaag, voor hun eigen scherm." Sintobin is ook als internetpastor actief. Door het coronavirus is Facebook volgens hem in één grote liturgische ruimte veranderd. Soms stuntelig, vaak een genot, vindt hij: "Er zijn geen vaste recepten voor, het is trial and error. We gaan het samen ontdekken."

Sintobin geeft in een blog daarom tips om aan online kerkdiensten te wennen:

De koek en koffie mogen overigens wel na afloop van de viering. "Als je voor een scherm zit, is je concentratie snel verdwenen", weet Sintobin. Ook hardop meebidden helpt: "Hierdoor neem je deel, in plaats van dat je consumeert."

De creativiteit die wordt aangewakkerd onder gelovigen doet de internetpastor goed. In Leiden heeft een predikant vandaag zijn gemeenschap opgeroepen om selfies in te sturen, die nu uitgeprint op de kerkbanken staan. Het idee van de foto's komt uit Italië, waar een pastoor er mee begon.

De internetpastor ziet de toename van online activiteiten van gelovigen als een kans. De goede week voor Pasen komt eraan en hij benadrukt dat deze verhalen allemaal over eenzaamheid gaan: "Het is een moeilijke tijd, maar ook een kans op spirituele groei."