Gebrek aan (en fraude met) mondkapjes voor artsen maakt Nederland creatief
Een tandarts in de Jordaan en boeren in Limburg: in het hele land zijn er initiatieven om mondkapjes in te zamelen en te doneren aan zorgpersoneel vanwege het coronavirus.
Aan mondkapjes en ander beschermingsmateriaal is een schreeuwend tekort. Voorraden drogen op en worden amper aangevuld omdat fabrieken nog stilliggen of het materiaal elders wordt gebruikt. Maar artsen en andere zorgverleners hebben ze hard nodig voor het veilig kunnen behandelen van patiënten met besmettelijke ziekten.
"Het probleem is nu heel erg groot", zegt Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. "We zien overal in Nederland dat er nu nog maar voorraden zijn van dagen en soms uren."
Volgens hem wordt er ook misbruik gemaakt van de situatie:
Op dit moment gebruikt één ziekenhuis zo'n 2000 kapjes per dag. "Doe dat dus minstens keer 50 voor heel Nederland - iedere dag opnieuw", zegt Kuipers. Hij ziet het liefst een stabiele aanvoer komen van een miljoen kapjes of meer
Gisteren waarschuwde de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) ook al voor het dreigende tekort. Huisarts en LHV-bestuurslid Carin Littooij zei toen dat er mogelijk over enkele dagen al geen mondkapjes meer zijn voor huisartsen en andere eerstelijnszorg. In dat geval moet de patiëntenzorg worden gestaakt.
Van hogescholen en bouwvakkers
De tekorten zorgen nu in ieder geval voor allerlei oproepen. Zo vraagt Bouwend Nederland aangesloten bouwbedrijven om beschermingsmateriaal te doneren aan ziekenhuizen. De Saxion Hogeschool doneert zo'n 200 mondkapjes, twintig liter 70-procent-ethanol en "een heleboel" handschoenen aan het Deventer Ziekenhuis.
De brandweer in Venlo richt zich met de oproep speciaal op de pluimveesector:
De echt grote hoeveelheden mondkapjes moeten uiteindelijk komen van groothandels, maar juist daar is amper nog voorraad. "Op dit moment hebben wij geen mondkapjes meer", zegt Luc Rijnbeek van mondkapjes-leverancier Moldex. "Onze laatste voorraad van 15.000 mondkapjes hebben we geleverd aan het nationaal coördinatiecentrum van het Erasmus MC. Zij verspreiden ze vervolgens verder over zorgverleners in het hele land."
Merkala, een groothandel in medische artikelen, heeft dezelfde voorraadproblemen. Directeur Peter van der Weide hoopt dat de exportban op mondkapjes, die onder andere geldt in Duitsland voor mondkapjes, snel wordt opgeheven. "Nederland is zeer afhankelijk van leveranties uit het buitenland. Misschien wel te afhankelijk." Gisteren kreeg het bedrijf een paar duizend mondkapjes binnen, die direct zijn verdeeld onder huisartsenpraktijken.
De Europese Unie heeft zondag beperkingen opgelegd aan de export van mondkapjes en andere beschermingsmiddelen om de voorraden veilig te stellen voor Europees gebruik.
Huisartsen nemen zelf ook maatregelen. Zo worden in Den Haag inmiddels alle mensen die met verkoudheidsklachten een huisarts willen zien, doorverwezen naar één centrale locatie. Alhoewel dit vooral bedoeld is om de kans op besmetting met het coronavirus te verkleinen is het bijkomende voordeel dat er efficiënter kan worden gewerkt en er materiaal wordt bespaard.
Mondkapjes schoonmaken
Ook ziekenhuizen worden creatief door het oplopende tekort aan mondkapjes. Zo worden in het Rotterdamse Franciscus Gasthuis & Vlieland Ziekenhuis mondkapjes na gebruik gesteriliseerd. Hergebruikt worden ze vervolgens niet, want hier is nog geen toestemming voor.
Het RIVM doet momenteel onderzoek naar schoonmaken van de filters in FFP2-maskers. Een woordvoerder kon vandaag nog niet zeggen wanneer dit onderzoek klaar is. Vooralsnog moeten de schoongemaakte mondkapjes in het Rotterdamse ziekenhuis dus op de plank blijven liggen.
Deze tandarts in Huizen gebruikt iedere week ongeveer 400 mondkapjes. Zijn voorraad dreigde eind februari al op te raken:
