Braziliaanse miljardair helpt Venezolaanse vluchtelingen
Al bijna vijf miljoen Venezolanen zijn de crisis in hun land ontvlucht, en elke dag vertrekken er meer. De meesten komen terecht in de Spaanstalige landen van Zuid-Amerika, zoals Colombia, Peru en Ecuador. Maar die landen maken het steeds moeilijker voor Venezolanen om binnen te komen.
Het Portugeestalige Brazilië, waar meer dan een kwart miljoen vluchtelingen terechtkwamen, kiest voor een andere aanpak. Het Braziliaanse leger probeert de toegestroomde Venezolanen te verspreiden. Ze krijgen daarbij hulp van een van de rijkste en bekendste zakenmensen van Brazilië: Carlos Wizard Martins.
Die regelde al voor duizenden Venezolanen een huis en werk; correspondent Marc Bessems sprak de weldoener:
Wizard begon een talenschool en schreef bestsellers. Maar in de eerste plaats, benadrukt de miljardair, is hij een gelovig man. Als mormoonse zendeling stak hij de afgelopen anderhalf jaar zijn tijd, en een groot deel van zijn geld, in humanitair werk in een uithoek van Brazilië.
Tienduizenden Venezolanen strandden in Boa Vista, de enige stad van belang in de afgelegen grensstreek met Venezuela. Van hieruit kun je nog een paar honderd kilometer verder Brazilië binnenrijden, maar daarna maakt de Amazone vervoer over de weg zo goed als onmogelijk. Vliegen is voor veel Venezolanen te duur. Dat betekent dat Boa Vista, met ongeveer 300.000 inwoners, voor velen van hen noodgedwongen een eindstation is.
"Hier is niets: geen industrie, geen banen. De meeste mensen in deze stad werken voor de overheid", zegt Wizard. Hij wandelt door een van de twaalf officiële opvangkampen voor Venezolanen in Boa Vista. "Daarom kunnen die mensen hier niet blijven, dit is geen plek voor migranten en vluchtelingen."
Operatie Opvang
Wizard bezoekt vandaag São Vicente 2, een van de kleinere opvangkampen in de stad. Op de grond liggen steentjes, zodat het kamp niet in een modderpoel verandert na een tropische regenbui. In lange, rechte lijnen staan witte tenten strak in het gelid. In de schaduw van een enorme mangoboom zitten groepjes Venezolanen. Wizard loopt op ze af, begint een babbeltje en schudt handen.
"Wij zoeken werk en onderdak voor deze mensen in andere delen van het land, en regelen vervoer", legt Wizard uit. De miljardair doet mee aan 'Operatie Opvang' van het Braziliaanse leger. De militairen regelden werk en woning in andere delen van Brazilië voor ongeveer 25.000 Venezolanen. "Ik en mijn vrouw zijn verantwoordelijk voor een derde daarvan", zegt Wizard trots.
Hij heeft toegang tot machtige vrienden: de president en de first lady van Brazilië en de belangrijkste zakenmensen van het land. "Ik belde een bevriende zakenman uit het zuiden en zei dat we hulp nodig hadden", vertelt de miljardair. "Hij kwam hierheen en vertrok met een vliegtuig vol Venezolanen. Hij had voor 270 mensen werk en onderdak geregeld, en vervoer."
Wizard ontmoet vandaag Neomar en zijn vrouw Elin, die in oktober uit Venezuela vertrokken. Ze wonen al maanden met hun 13-jarige zoon Alexander en hun baby met het syndroom van Down in een tent. "Over twee weken vertrekken jullie naar de deelstaat Minas Gerais", vertelt Wizard aan het glunderende gezin. "Daar hebben we een woning en werk geregeld, en jullie worden opgevangen door een kerkgemeenschap."
De mormoonse zendeling zegt dat hij geen tegenprestatie verwacht. "Dit is puur humanitair, we hebben geen andere belangen. Het voelt alsof ik doe wat God van me verwacht."
Alles is beter dan Venezuela.
Neomar en zijn gezin kan het niet zo veel schelen. Ze zijn niet erg religieus, wel dankbaar. "We zijn weggegaan vanwege onze baby, Mia Roraima", vertelt Elin. "Op het laatst moesten we de artsen in dollars betalen, het was veel te duur. We konden het niet meer betalen en zijn vertrokken."
Sinds de familie bijna vier maanden geleden in Brazilië arriveerde, kon baby Mia Roraima al terecht bij een cardioloog, een neuroloog en een fysiotherapeut. "Brazilië heeft ons met open armen ontvangen", zegt Neomar geëmotioneerd. Oorspronkelijk waren hij en zijn vrouw van plan om naar Peru te gaan, waar familie van Neomar zich al eerder vestigde. Maar toen dat land de visumregelingen aanscherpte, trokken ze naar Brazilië.
"Ik denk dat we hier in 2020 nog meer Venezolanen kunnen verwachten", denkt Carlos Wizard. "Want de crisis in Venezuela is nog niet voorbij, andere landen sluiten hun grenzen, en in Brazilië krijgen de Venezolanen alles: asiel, verblijfsvergunning, BSN nummers, noem maar op."
Neomar knikt instemmend. Volgende week vertrekt het gezin naar Minas Gerais, ruim 4000 kilometer verderop. Ze weten nog niet wat voor werk er is en waar ze precies terechtkomen. Het maakt niets uit, zegt Neomar. "Alles is beter dan Venezuela."