'Overheid weet al jaren van verdwijnen Vietnamese kinderen uit beschermde opvang'
De overheid weet al meer dan vijf jaar dat Vietnamese kinderen verdwijnen uit de beschermde opvang. Bij officiële instanties is in 2015 gemeld dat er signalen zijn van mensensmokkel en mensenhandel. Dat meldt Argos, het onderzoeksprogramma van de VPRO en Human, op basis van rapportages van locaties voor beschermde opvang Jade en Xonar.
In 2018 verklaarde toenmalig staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Harbers in de Tweede Kamer dat hij geen informatie heeft dat "een smokkelnetwerk betrokken is bij de verdwijning van minderjarige Aziatische migranten". Maar de Jade Zorggroep noemt het verdwijnen van deze jongeren al in 2015 "een trend".
Jade regelt beschermde opvang voor minderjarige asielzoekers die een groot risico lopen om slachtoffer te worden - of dat al zijn - van mensenhandel. Argos ontdekte in 2018 dat in vijf jaar zeker zestig Vietnamese jongeren vermist raakten.
Aanwijzingen voor mensensmokkel
In één jaar verdwenen alle Vietnamese jongeren spoorloos uit de opvang, waarvan de locatie niet bekendgemaakt is. Jade rapporteerde afzonderlijke gevallen aan het COA. Medewerkers van Jade zagen duidelijke tekenen van mensenhandel, bijvoorbeeld bij vier meisjes die uit de opvang verdwenen. Ze hadden bruine koffers van hetzelfde merk bij zich, veel contant geld, telefoons zonder simkaart en twee meisjes hadden sexy lingerie in hun koffer. Ook verfden ze hun haren voor ze vertrokken.
In andere gevallen zagen medewerkers de mensensmokkelaars met hun auto's bij de opvang en zagen ze meisjes instappen. Een auto waarvan het kenteken kon worden genoteerd, bleek op twee locaties voor beschermde opvang te zijn geweest. Die constateerden op basis van camerabeelden dat er hulp van buitenaf was geweest, dat er 's nachts spullen door het raam naar binnen waren gebracht. Ook was te zien dat Vietnamese meisjes op blote voeten wegrenden van het terrein.
Begin deze maand is in Duitsland een netwerk van mensensmokkelaars opgerold. De politie denkt dat er zeker 160 Vietnamezen naar Duitsland zijn gesmokkeld. Volgens Europol werden ze vastgehouden en gedwongen onbetaald te werken om hun schuld aan de mensensmokkelaars af te betalen, 5000 tot 20.000 euro per persoon.
Staatssecretaris had het kunnen weten
Over de verdwijningen is contact geweest met organisaties die mensenhandel aanpakken en met de Internationale Organisatie voor Migratie IOM. De informatie in de kwartaalrapportages staat haaks op de verklaringen van Harbers tegenover de Kamer, concludeert Argos. Ook heeft de politie geconstateerd dat mensensmokkel wel duidelijk is en dat die wordt georganiseerd vanuit Vietnam.
Uiterlijk deze week worden de uitkomsten bekend van onderzoek naar de verdwijningen waar de Tweede Kamer vorig jaar om had gevraagd, uitgevoerd door het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel. Ook komen binnenkort de resultaten van twee nieuwe onderzoeken. Die werden ingesteld omdat de vermoedens van mensenhandel en -smokkel sterk blijven. Deze onderzoeken hebben volgens het ministerie geen concreet bewijs opgeleverd voor betrokkenheid van een specifiek smokkelnetwerk.
Argos vroeg de huidige staatssecretaris Broekers-Knol om een reactie op de verklaring van haar voorganger dat hij geen informatie had over mensensmokkel en op het feit dat er nog steeds jonge Vietnamezen uit de opvang verdwijnen. Broekers-Knol wijst op de speciale beschermde opvang waar alleenstaande minderjarige vreemdelingen, amv's, worden geplaatst om hen te beschermen tegen "personen met kwade bedoelingen". Maar als ze de opvang echt willen verlaten, dan kan dat, omdat het geen gesloten opvang is, zegt de staatssecretaris.
